مناطق آزاد؛ سکوی توسعه صادرات تولیدات دانش‌بنیان

در شرایط کنونی کشورمان در حوزه‌های اقتصادی خود با مسائل یا مفاهیم خاصی مواجه است که شاید تاکنون به‎‌طور کامل و به‌درستی تجربه آن را نداشته‌ایم. بنابراین کلیه اقشار جامعه در تمامی حوزه‌ها و صنوف مکلف به نوآوری، ابتکار، نظریه‌پردازی و الگوسازی در عرصه‌های نوین تولیدی و اقتصادی هستند تا هر یک بتوانند به نوعی این بار و چرخه اقتصادی را جابه‌جا کرده و به حرکت درآورند.

به گزارش اخبار مناطق آزاد، اصولا توسعه اقتصادی و یا سیاسی یک کشور بدون توجه به مفاهیم فرهنگی و گفتمان‌سازی مبانی آن، امکان‌پذیر نیست. شاید بتوان مهم‌ترین عامل پیشرفت اقتصاد مقاومتی در کشور را، گفتمان‌سازی اصول اقتصاد مقاومتی در میان مسئولان و مردم دانست.

گفتمان، ارائه فکری منسجم، منظم و قابل دفاع مبتنی بر فرهنگ و اعتقادات یک جامعه می‌باشد که از سوی صاحبان اندیشه سیاسی، اقتصادی و یا فرهنگی تبیین می‌گردد و محور فعالیت‌ها، تبلیغات و جهت‌گیری‌ها قرار می‌گیرد، به نظام مدیریتی و رسانه‌ای جهت می‌دهد و بر سرنوشت مردم و کشور تاثیر می‌گذارد.

امروزه اهمیت «توسعه اقتصادی» و نقش بارز آن در بنا نهادن جامعه‌‏ای آرمانی، بر هیچ کسی پوشیده نیست؛ تا آنجا که می‌توان آن را از اولویت‌های دنیای امروز دانست؛ اولویتی که براساس آن بسیاری از محاسبات و معادلات جهانی شکل می‌گیرد.

اقتصاد مقاومتی یکی از ارکان مکتب اقتصاد اسلامی به حساب می‌آید که دیگر ارکان آن شامل عدالت اقتصادی، تدبیر معیشت و عقلانیت اقتصادی، الگوی تولید، توزیع و مصرف اقتصادی است. ارکان مذکور را اصطلاحا فرهنگ اقتصاد می‌نامند. حال اگر اقتصاد خالی از این ارکان باشد، دیگر نمی‌توان آن را اقتصاد اسلامی نامید.

اقتصاد مقاومتی نمی‌پذیرد که صرفا مصرف‌کننده باشد، منفعل نیست و در مقابل اهداف اقتصاد سلطه ایستادگی می‌کند. این اقتصاد با رویکرد فعال و مقاومت در مقابل تعاریف، ساختارها و محصولات اقتصاد سلطه، سعی در تغییر ساختارهای اقتصادی موجود و بومی‌سازی آن براساس جهان‌بینی و اهداف خود دارد.

اقتصاد مقاومتی ماهیتا اقتصادی مردمی است. ضروری است که مردم وارد این عرصه شوند تا از ورود رانت‌خوارها به اقتصاد جلوگیری کنند. اگر ما فضا را برای حضور جوانان و فعالان اقتصادی با اندیشه‌ها نو در عرصه‌ اقتصادی فراهم کنیم، قطعا تحولات مثبتی را در این عرصه شاهد خواهیم بود.

با عنایت به اینکه سال۱۴۰۱ از سوی رهبر معظم انقلاب اسلامی، سال «تولید، دانش‌بنیان، اشتغال‌آفرین» نامگذاری شده است، توجه به تولیدات دانش‌پایه در همسویی با سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی که از سوی معظم‌له ابلاغ گردیده، بی‌تردید می‌تواند تحول و شکوفایی شگرفی را در حوزه‌های تولیدی و در پی آن افزایش صادرات خدمات و محصولات دانش‌بنیان و در نهایت متنج به توسعه اقتصادی کشور گردد.

ازجمله مواردی که باید در برنامه‌های توسعه کشور بالاخص برنامه هفتم که درحال تدوین است، موردتوجه قرار ‌گرفته شود؛ نقش و اهمیت مناطق آزاد و ویژه اقتصادی در گسترش تولید و صادرات است که به تبع آن توسعه اجتماعی و فرهنگی نیز حاصل می‌گردد. هر چقدر این مناطق توسعه پیدا کنند و صادرات، واردات و تولید در آنها بالا رود، می‌تواند گامی بزرگ در جهت توسعه کلان کشور باشد. نکته مهم دیگر، نقش این مناطق و تسهیلات قانونی آنها در توسعه صادرات غیرنفتی ‌که همواره یکی از جهت‌گیری‌های اساسی توسعه اقتصادی کشور بوده و همچنین بسترسازی برای گسترش صنایع دانش‌بنیان است.

مناطق آزاد و ویژه اقتصادی می‏توانند فضای مناسبی را برای صادرات شرکت‌‏های تولیدی ایجاد کرده و با جذب عوامل سرمایه و نخبگان در کنار یکدیگر، به عنوان یک سکوی صادراتی عمل نمایند. همچنین به دلیل آن‌که تولیدات آنها با قیمت‏‌های رقابتی و بین‏‏‌المللی صورت می‏‌گیرد، باعث کاهش قیمت تمام‌شده محصول و بهره‌‏گیری موثرتر از آن می‏‌شود. ضمن‌ آن‌که امکان حضور در بازارهای بین‌المللی را آسان‌‏تر می‌کند. در نتیجه وجود این مناطق، سبب انتقال مرکز فعالیت تجاری بین‌‏المللی به کشور می‌شود که می‏‌تواند به عنوان یک مزیت تلقی گردد.

مناطق آزاد و ویژه اقتصادی می‌توانند همچون دریچه‌ای باشد به سوی تجارت جهانی که با عبور از این دریچه می‌توان به سوی افزایش تبادلات تجاری کشور با دیگر کشورهای جهان پیش رفت.