گزارش بازدید سردبیران و دبیران اقتصادی رسانه‌های سراسری کشور از منطقه آزاد ارس: ارس، صنعتی‌ترین منطقه آزاد کشور

گزارش: حسین مرادی

در هفته گذشته منطقه آزاد ارس میزبان سردبیران و دبیران اقتصادی رسانه‌های سراسری کشور با هدف بازدید از ظرفیت‌ها و توانمندی‌های این منطقه و دستاوردهای منطقه آزاد ارس در حوزه‌های تولیدی، اشتغال‌زایی و سرمایه‌گذاری بود.

به گزارش اخبار آزاد مناطق، در این سفره دو روزه، سردبیران و دبیران اقتصادی رسانه‌های سراسری کشور از مجموعه واحدهای تولیدی، صنعتی و گردشگری منطقه آزاد ارس بازدید به عمل آورده و از نزدیک با توانمندی‌های صنعتی این منطقه آشنا شده و در جریان مشکلات فعالین اقتصادی قرار گرفتند و نشستی نیز با مدیرعامل منطقه آزاد ارس داشتند که در ادامه اهم صحبت‌های این نشست را می خوانیم.

مدیرعامل سازمان منطقه آزاد ارس در خصوص  نگاه جدی سازمان متبوع خود به بحث برندیگ در این منطقه آزاد گفت: یکی از رسالت‌های مهم ما در منطقه آزاد ارس تبدیل کردن این منطقه به یک برند در کشور و منطقه است و با توجه به ظرفیت‌هایی که در حوزه‌های صنعتی و گردشگری در منطقه آزاد ارس وجود دارد، باید به سمتی حرکت کنیم که هر زمان و هرکجایی که اسم منطقه آزاد ارس شنیده شد، تداعی کننده یک منطقه آزاد برتر از باب گردشگری و صنعتی در ذهن مخاطبین باشد. منطقه آزاد ارس با توجه به وسعت ۵۱هزار هکتاری خود دارای تنوع زیست محیطی بسیار زیادی است و وجود جاذبه‌های گردشگری، تاریخی و طبیعی در منطقه مهم‌ترین مزیت در جهت تبدیل شدن منطقه آزاد ارس به یک برند ملی در کشور در کمک به اقتصاد منطقه و کشور است.

محسن نریمان در خصوص استفاده از ظرفیت رودخانه ارس در منطقه افزود: ما سهم خود را از ارس به خوبی مورد بهره‌برداری قرار داده‌ایم و طرح‌های بسیار بزرگی را با توجه به وجود رود ارس در منطقه پیاده‌سازی کرده‌ایم و در حدود ۲۴هزار هکتار از اراضی خداآفرین را در یک طرح ملی آبرسانی نموده‌‎ایم و بنده اطمینان می‌دهیم که از نظر آب در منطقه در حال استفاده بهینه هستیم.

مدیرعامل سازمان منطقه آزاد ارس با اشاره به تاثیر منفی تحریم‌ها در توسعه کشور تاکید کرد: با توجه به تحریم‌ها در منطقه درگیر یکسری مشکلات شدیم که منشا در سرزمین اصلی هم دارد، ولی قطعا مدیریت نقش مهمی در توسعه ایفا می‌کند. در ماده‌۶۵ قانون دائمی برنامه اشاره دارد که همه کاره منطقه آزاد، مدیرعامل است؛ اما متاسفانه همچنان درگیر دخالت‌هایی از طرف سرزمین اصلی در مناطق آزاد هستیم و ماده‌۶۵ قانون هنوز غالب اجرایی ندارد. در مجلس سوم قانون مناطق آزاد را تصویب کردیم که این قانون بسیار جامع و کامل است و دلیل تصویب این قانون این بود که تسهیل کارها در مناطق آزاد صورت گیرد، بروکراسی‌های پیچیده سرزمین اصلی در این مناطق وجود نداشته باشد، ایجاد و زمینه اشتغال را در مناطق آزاد به وجود آوریم، زمینه‌ساز صادرات در کشور باشیم و همچنین از ظرفیت‌های گردشگری مناطق آزاد در جهت جذب گردشگران داخلی و خارجی استفاده نماییم؛ اما متاسفانه در حال حاضر مناطق آزاد را به به سمت قوانین سرزمین اصلی سوق می‌دهند؛ به عنوان نمونه بحث موضوعات مالیاتی و ثبت سفارش که جدیدا مطرح شده و از نگاه من زیرمجموعه بودن مناطق آزاد در ساختار وزارت اقتصاد و دارایی تضاد با قانون مناطق آزاد است و اعتقاد دارم که قانون مناطق آزاد که در مجلس سوم و چهارم تصویب شد، بسیار جامع بوده و مصوبات و قوانینی که بعدا به این قانون اضافه شده، تاثیر منفی در حوزه‌های مختلف در مناطق آزاد کشور داشته است. از دیدگاه بنده مناطق آزاد می‌توانند موتور پیش رونده در اقتصاد کشور باشد. به واقع ما تعاملات بسیار خوبی با کشورهای همجوار خود داریم و بی‌شک مناطق آزاد می‌توانند نقش بسیار مهمی در دور زدن تحریم‌ها با توجه به تعاملاتی با کشورهای همسایه خود دارند، داشته باشند.

نریمان درخصوص فرودگاه منطقه آزاد ارس گفت: زمانی که پرونده پروژه فرودگاه بررسی شده بود، با توجه به طرح تقرب (زمانی که هواپیما می‌خواست که در فرودگاه فرود بیاید، کمی به داخل سرزمین آذربایجان و نخجوان ورود می‌کرد) این طرح اصلاح گردید و مقرر گردید جاگذاری محل فرودگاه را کمی تغییر دهیم و مطالعات و بررسی را اصلاح نماییم. دلیل آن که این طرح یک و سال نیم به تعویق افتاده، به همین خاطر بود. در این خصوص پیگیری‌ها انجام شده تا انشاا… هر چه زودتر شاهد ساخت و تکمیل فرودگاه منطقه آزاد ارس باشیم. همچنین در حال مذاکره با راه‌آهن در جهت ایجاد خط راه‌آهن ارس، چشمه ثریا و ماکو هستیم تا همین مسیر را به سمت ترکیه با سرمایه گذاری بخش خصوصی تکمیل کنیم و از سمت شرق منطقه خط راه‌آهنی را به سمت آستارا و باکو ایجاد نماییم، به تعبیری منطقه آزاد ارس را از طرف شرق با خط راه‌آهن به سمت آذربایجان و باکو و از آنجا به خطوط راه‌آهنی اروپا متصل کنیم و هم از طرف غرب به ترکیه و از آنجا به شبکه راه‌آهن اروپا متصل خواهد شد و اینها همه نشان از آینده بسیار خوبی است که منطقه آزاد ارس خواهد داشت و ما با سرمایه‌گذاری هزار هزار میلیاردی منطقه آزاد ارس را به یک نقطه پرقدرت اقتصادی و لجستیکی، ارتباطات، حمل و نقل ریلی، جاده‌ای و هوایی تبدیل خواهیم کرد، ضمن این که هم‌کنون از طریق ریلی با نخجوان ارتباط داریم.

ایشان در خصوص نگاه بیشتر رسانه‌ها به نیمه خالی لیوان و اهمیت پرداختن به مشکلات در مناطق آزاد در جهت رفع این موضوعات نیز بیان داشت: اینکه ما بخواهیم فقط نگاه به نیمه پر لیوان داشته باشیم قطعا درست نیست و باید رسانه‌ها با پرداختن به مشکلات و معضلات در مناطق آزاد و نقد تیزتر، نسبت به موضوعات توجه داشته باشند و حتم بدانید که نقد منصفانه و درست نقشه راه توسعه در همه مناطق آزاد کشور است و باید مسیر نقد در کشور را بیش از پیش تقویت کنیم.

مدیرعامل منطقه آزاد ارس در خصوص تامل منطقه متبوع خود با مجلس اظهار داشت: به دلیل سابقه مجلسی که خودم داشته‌ام، ارتباطات منطقه با مجلس را به صورت جدی پیگیر هستم که شاهد حضور کمیسیون اقتصادی مجلس با حضور تمامی اعضا در منطقه بودیم و چهره واقعی منطقه آزاد ارس را به این دوستان نشان دادیم؛ اینجا باید اعلام کنم که تمام مواردی که با کمیسیون اقتصادی مجلس تا قبل از سفر این عزیزان به منطقه داشتیم و ما را دچار چالش می‌کرد، با رویکرد مثبت این دوستان روبرو شد و به اذعان خودشان چهره دیگری از منطقه آزاد ارس را در آن سفر دیده و تایید کردند که این منطقه و در مجموع مناطق آزاد می‌توانند کمک به اقتصاد کشور داشته باشند و بنده همین جا اعلام می‌کنم که صادرات منطقه آزاد ارس از وارداتش سبقت گرفته و با همه مشکلاتی که از ابتدای سال تاکنون در کشور داشته‌ایم،  ما رشد بسیار خوبی نسبت به سال گذشته داشته‌ایم.

نریمان در خصوص وضعیت اجرایی و عملیاتی پروژه‌های زیرساختی در منطقه آزاد ارس گفت: تمامی همکاران در این بخش کاملا فعال و پیگیر پیشبرد پروژه‌های زیرساختی منطقه هستند و به صورت منظم گزارش‌های هفتگی ارائه می‌دهند و همگی موظف شده‌اند در همایش ستادی که هر پانزده روز در منطقه تشکیل می‌شود، گزارش کاملی درخصوص روند پیشرفت پروژه‌ها ارائه دهند، ولی در مجموع در کل کشور اتفاق بسیار تخلی که رخ داده این است که اغلب بودجه به سمت بودجه‌های جاری سوق پیدا کرده است و همان طور که می‌دانید استاندارد صرف بودجه ۳۰درصد جاری و ۷۰درصد عمرانی است و همه تلاش ما هم در سازمان منطقه آزاد ارس این است که قالب استاندارد بودجه را رعایت کنیم؛ باید همت و تلاش کنیم تا دچار سرنوشت بودجه کشوری نشویم و در تلاش هستیم تا بتوانیم ۶۰درصد بودجه عمرانی و ۴۰درصد بودجه جاری در سازمان داشته باشیم.

وی در ادامه در خصوص سرمایه‌گذاری خارجی در منطقه آزاد ارس اظهار کرد: در حدود ۲۲درصد از سرمایه‌گذاری‌هایی که انجام شده، خارجی بوده است و در حدود ۳۰شرکت فعال خارجی در منطقه وجود دارد که فعالیت‌های بسیار خوبی دارند.

نریمان درباره حوزه‌های دانشگاهی و پژوهشی در منطقه آزاد ارس گفت: منطقه آزاد راس را از منظر علمی، دانشگاهی و پژوهشی در حال تبدیل نمودن به قطب دانشگاهی در منطقه هستیم، در منطقه آزاد ارس پردیس دانشگاه تهران، دانشگاه تبریز حضور دارند، همچنین با دانشگاه‌های دیگر در حال رایزنی هستیم تا در جلفا دانشجو جذب کنند.

مدیرعامل منطقه آزاد ارس درخصوص فعالیت استارتاپ‌ها و شرکت‌های علم و فناوری در ارس بیان کرد: منطقه آزاد ارس در حوزه شرکت‌های دانش بنیان رشد بسیار خوبی داشته و حرکت مثبتی در این بخش در منطقه در جریان است و با توجه به رشدی که ما داشته‌ایم این میزان برای ما اقناع کننده نیست و باید بیشتر در این بخش کار و فعالیت داشته باشیم.

شرکت پاناچوب ارس

شرکت پاناچوب ارس که از سال‌۱۳۸۵ به عنوان واردکننده محصولات ام‌دی‌اف فعالیت داشته و با سرمایه‌گذاری ۴۵میلیارد تومانی و تسهیلات ارزی به میزان ۹۰میلیارد تومان آماده فعالیت در زمینه تولید محصولات چوبی و ام‌دی‌اف است.

ظرفیت تولید این کارخانه سالانه ۶۴میلیون مترمربع می‌باشد و تولید آزمایشی محصولات از سال‌۹۶ آغاز شده است. این شرکت در صورت فعالیت کامل، قابلیت ارائه خدمات به ۱۰شرکت مشابه را دارد.

هم‌اکنون ۵۰نفر که بیشتر شامل مهندسین و کارشناسان ارشد رشته‌های برق، الکترونیک، تاسیسات، ساخت و تولید هستند در این کارخانه مشغول به فعالیت می‌باشند و در صورت آغاز تولید، این شرکت قابلیت ایجاد اشتغال برای ۲۷۰نفر را دارد. شرکت پاناچوب به منظور تامین مواد اولیه نیاز به تسهیلات سرمایه در گردش به میزان ۶۰میلیارد تومان دارد.

شرکت نساجی جلفاکاران ارس

شرکت نساجی جلفاکاران ارس با سرمایه‌گذاری خارجی به میزان ۶۵میلیون دلار تاسیس شده و سابقه تولید ۸ساله در منطقه آزاد ارس را دارد. سرمایه‌گذار خارجی سابقه ۳۸ساله تولیدی در این حوزه را دارد و جلفاکاران هفتمین کارخانه این هولدینگ در کشورهای مختلف جهان است. این شرکت باعث اشتغال ۵۰۰نفر به طور مستقیم و ۲۵هزار نفر به صورت غیرمستقیم در صنایع پایین دستی شده است. فاز پنجم کارخانه نساجی جلفاکاران ارس در روزهای گذشته افتتاح شده است و هدف بعدی این شرکت تاسیس کارخانه پنبه در منطقه آزاد ارس است.

تاسیس صنایع پایین دستی از جمله تریکوبافی، فرش ماشینی و البسه می‌تواند ارزش افزوده و اشتغال بالایی را در منطقه آزاد ارس به همراه بیاورد.

شرکت صنعتی آمیکو

شرکت صنعتی آمیکو از سال‌۱۳۶۸ در زمینه تولید انواع موتورسیکلت، خودرو، باتری خودرو، کولر گازی، ادوات کشاورزی و رنگ پودری فعالیت می‌کند.

این شرکت صنعتی با سرمایه شخصی و بدون استفاده از تسهیلات به فعالیت خود ادامه داده و خودروهای پیکاپ، جدیدترین محصول تولیدی این شرکت است. برنامه آتی این شرکت تولید خودروی سواری باکیفیت می‌باشد و فاز مطالعاتی این طرح آغاز شده است. در زمینه تولید پیکاپ تا ۳۰درصد این محصول داخلی‌سازی شده و در ماه‌های آتی نیز میزان داخلی‌سازی به ۴۳درصد خواهد رسید.

آمیکو یک برند ایرانی است که قابلیت جهانی شدن را دارد و این کارخانه ظرفیت اشتغال تا ۲۵۰۰نفر را داراست.

شرکت پیشگامان دنیلی ارس

شرکت پیشگامان دنیلی ارس تولیدکننده انواع کفش با برند ایتالیایی است که بیشتر فرآیند تولید کفش ازجمله طراحی را در منطقه آزاد ارس انجام می‌دهد. این کارخانه در دو شیفت کاری فعالیت می‌کند و در هر شیف برای ۲۵۰نفر به صورت مستقیم اشتغال ایجاد نموده است.

مواد اولیه این کارخانه از داخل کشور و چرم مورد استفاده از تبریز تامین می‌شود. سرمایه‌گذاری این شرکت بالغ بر ۲۱میلیارد تومان بوده و روزانه حدود ۵۰۰جفت کفش در پیشگامان دنیلی ارس تولید می‌شود.

آبشار آسیاب

آبشار آسیاب در ۳۰کیلومتری شرق جلفا، ارتفاع بیش از ۱۰متر و مساحت محوطه آن ۲۰۰مترمربع می‌باشد و جزء جاذبه‌های بسیار بکر گردشگری در منطقه ارس می‌باشد.

آبشار آسیاب در کنار خرابه‌های آسیابی آبی واقع شده که سال‌ها پیش مورد استفاده مردم منطقه بوده است. آبشار آسیاب متشکل از آبشارهای کوچک و بزرگ بسیاری است که از بالای آسیاب به سمت پایین سرازیر می‌شوند. آب این آبشارها از چشمه‌های متعدد موجود در بالای آسیاب که از کوه کیامکی سرچشمه می‌گیرند تامین می‌گردد. در مظهر چشمه این آبشار، درختان انجیر بسیاری روییده و آب پس از آبشار زیبا که شاید در ایران کم‌نظیر باشد، به صورت یک رشته جویبار به هم پیوسته به سمت درّه جریان می‌یابد و خنکای دلنوازی را ایجاد می‌کند. غار آهکی موجود در بدنه آبشار با طاقدیس‌ها و ناودیس‌های شگفت‌انگیزی مزین شده است. سنگ‌های شرق آبشار دارای بافت آهکی می‌باشد که از رسوب‌گذاری آن شکل گرفته و به نوعی تراورتن تبدیل شده است.

کلیسای سنت استپانوس

کلیسای سن استپانوس یا کلیسای استفانوس مقدس دومین کلیسای مهم ارامنه ایران است که از نظر اهمیت بعد از قره‌کلیسا قرار می‌گیرد. این بنا در استان آذربایجان شرقی در ۱۶کیلومتری غرب شهر جلفا و در فاصله ۳کیلومتری کرانه جنوبی رودخانه ارس در محلی به نام قزل وانک (صومعه سرخ) واقع شده ‌است. این کلیسا در سده نهم میلادی ساخته شده، ولی به علت زلزله دچار آسیب‌های جدی شده بود که در دوران صفویه مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت. در دوره قاجار نیز توسط عباس میرزا اقدامات لازم برای حفظ و مرمت آن انجام شد.

کلیه محوطه کلیسا در قلب کوه‌ها و در میان طبیعت سبز منطقه مرزی جلفا و جمهوری آذربایجان قرار گرفته ‌است.

این کلیسا مورد احترام تمام مسیحیان و تقریبا تمامی ادیان است، اما در واقع به شاخه مسیحیان گریگوری (پیروان گریگور روشنگر) که ساکن ارمنستان هستند، تعلق دارد. در یک روز از سال هزاران نفر از ارمنیان در این نقطه گرد هم می‌آیند تا ضمن زیارت، مراسم و مناسک خاص خود را به‌ جای آورند. سه کلیسای دیگر نیز در حریم کلیسای استپانوس در منطقه دره شام وجود دارد.

این اثر در تاریخ ۱۵اسفندماه سال‌۱۳۴۱ با شماره ثبت‌۴۲۹ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید و در سال‌۲۰۰۸ در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شد.