از تدوین اولین‌ها پس از ۳۰سال تا تحقق آرزوهای دیرینه مردم جزیره قشم

به گزارش اخبار مناطق آزاد، با استقرار دولت سیزدهم، سیاست‌های توسعه‌ای هرچه بیشتر در مناطق مرزی و محروم پیگیری شده است. قشم نیز از این شرایط مستثنی نیست و برنامه‌های سازمان منطقه آزاد قشم در مدتی که تیم جدید در آن مستقر شده، به خوبی نشان دهنده عزم و اراده جدی جهت رفع محرومیت از جامعه محلی است.

طی سال‌های گذشته موضوع توسعه متوازن و پایدار تمامی بخش‌های اقتصادی، اجتماعی، گردشگری و… در جزیره قشم یکی از چالش‌هایی بوده که برای آن تلاش‌هایی صورت گرفته است. اما نگاهی به موقعیت و شرایط امروز بزرگترین جزیره مسکونی غیرمستقل جهان نشان می‌دهد که توسعه نامتوازن آسیب‌های مختلفی را در قشم ایجاد کرده است.

منطقه آزاد قشم در سال‌های اخیر با استفاده از ظرفیت کارشناسان زبده، به استخراج توانمندی‌های جزیره جهت رقم زدن توسعه‌ای پایدار و متوازن همت گماشت که نتیجه آن حصول تحولاتی گسترده در حوزه زیرساختی، اقتصادی و معیشتی مردم شد.

افزایش میزان مشارکت جامعه محلی در انجام پروژه‌ها و اقدامات سازمان منطقه آزاد قشم یکی از برنامه‌هایی است که طی ماه‌های گذشته از دوران مدیریت افشار فتح الهی سرپرست منطقه آزاد قشم در دستورکار قرار گرفته است. وی در بازدیدهای میدانی که از نقاط مختلف جزیره به عمل آورده، بارها تاکید کرده است که سازمان منطقه آزاد قشم در دوره جدید مدیریتی خود در میدان دادن به جامعه محلی برای اداره امور خودشان اراده‌ای جدی دارد و همه اقدامات این سازمان بر مبنای تعامل و همکاری بیشتر با مردم و جامعه محلی صورت خواهد گرفت.

در همین راستا اقدامات مختلفی در نقاط مختلف جزیره قشم صورت گرفته که در گزارش پیش‌روی به برخی از آنها اشاره شده است.

تدوین نخستین برنامه راهبردی برای منطقه آزاد قشم

قریب سه دهه از تشکیل منطقه آزاد قشم می‌گذرد و در این مدت فقدان یک برنامه راهبردی و بلندمدت یکی از موضوعاتی بوده که حوزه‌های مختلف را دچار مشکلاتی کرده است.

با آغاز دوران مدیریت دکتر افشار فتح‌الهی به عنوان سرپرست سازمان منطقه آزاد قشم، تهیه و تدوین یک برنامه راهبردی در دستورکار قرار گرفت. به این ترتیب برنامه راهبردی سازمان منطقه آزاد قشم تا افق‌۱۴۰۴ با ابتکار سرپرست سازمان منطقه آزاد قشم برای نخستین بار از زمان تاسیس این منطقه آزاد، در یک قالب منحصربه‌فرد تدوین و در نشست‌های مختلف با حضور خبرنگاران ارائه شد.

مهم‌ترین ویژگی این برنامه برخلاف سایر برنامه‌های مشابه، قابل اجرا بودن آن در شرایط حال حاضر کشور و منطقه آزاد قشم است. این برنامه در چارچوب اسناد بالادستی و در راستای سیاست‌های دولت و منطبق با ماموریت‌های مناطق آزاد طراحی شده است.

منطقه آزاد قشم همچنین در راستای ایجاد شفافیت، متن کامل این برنامه راهبردی را به منظور آگاهی عمومی در سایت رسمی خود بارگذاری کرده و و از جامعه نخبگان، صاحب‌نظران و دانشگاهیان جزیره و کشور جهت بهبود و اصلاح این برنامه دعوت نموده است.

برنامه راهبردی سازمان منطقه آزاد قشم تا افق‌۱۴۰۴ شامل برنامه‌های کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت است که با کمک کارشناسان، متخصصان و خبرگان دانشگاهی براساس مزیت‌ها و ظرفیت‌های منطقه آزاد قشم و با در نظر گرفتن همه محدودیت‌های مکانی و زمانی طراحی و تنظیم شده است.

خط‌مشی برنامه راهبردی تا افق‌۱۴۰۴

در این برنامه راهبردی، اجرای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی ابلاغی از سوی مقام معظم رهبری، جذب سرمایه و حمایت از سرمایه‌گذاران واقعی، توسعه دیپلماسی اقتصادی با نگاه به حوزه انرژی و هم‌پیوندی با مناطق آزاد کشورهای همسایه، بهره‌برداری صیانتی از منابع طبیعی موجود در جزیره قشم، توجه ویژه به رونق صنایع و گردشگری در حوزه دریا، تسهیل و تسریع فرآیندهای صادرات و صادرات مجدد در منطقه آزاد قشم، حمایت و توجه به نسبت به حضور و فعالیت شرکت‌های دانش‌بنیان و نوآور و توسعه فعالیت‌های گردشگری با اتکا به ظرفیت‌های بکر و منحصربه‌فرد موجود در جزیره، بخشی از خط‌مشی اصلی پیش‌بینی شده در برنامه راهبردی سازمان منطقه آزاد قشم تا افق‌۱۴۰۴ را تشکیل می‌دهد.

براساس برنامه راهبردی سازمان منطقه آزاد قشم، توسعه فضاهای متنوع فرهنگی و هنری و احیای سنت‌های بومی و قومیتی، مقابله با تجارت غیررسمی با ملاحظات معیشت و فعالیت‌های بومیان جزیره، تسهیل و تسریع فرآیندهای صدور مجوز، مبارزه با فساد و حذف گلوگاه‌ها و شفاف‌سازی فرآیندها، استفاده موثر از فرصت‌های موجود جهت توسعه فعالیت‌های دریامحور، ارتقا پاسخگویی و قابلیت حل مسئله در سازمان، تحول در فرهنگ سازمانی و حرکت به سوی استقرار سازمان یادگیرنده و هوشمند، بخشی از خطوط مشی اعلام شده هستند.

هدفگذاری و راهبردهای توسعه تا افق‌۱۴۰۸

کسب جایگاه نخست صادراتی کشور و تبدیل شدن به سکوی اصلی صادرات محصولات پتروشیمی و تبدیل شدن به هاب انرژی خاورمیانه، افزایش قدرت جذب سرمایه‌های داخلی و خارجی، تبدیل شدن به مرکز انتقال تکنولوژی‌های نوین در بین کشورهای همسایه، تلاش برای تبدیل شدن جزیره قشم به پایگاه اصلی ورزش‌های آبی-‌ساحلی و هیجانی، پیوند اقتصاد ملی و اقتصاد جهانی، انتقال وجوه مختلف فرهنگ ملی از جزیره قشم به بیرون مرزها، تبدیل شدن به قطب گردشگری داخلی و خارجی، هدفمند نمودن کلیه فعالیت‌ها جهت تبدیل شدن به قشم به جزیره هوشمند تا افق‌۱۴۰۸ و مهم‌تر از همه ارتقاء کیفیت زندگی ساکنان جزیره به عنوان هدفگذاری‌های صورت گرفته در برنامه راهبردی موردتوجه قرار گرفته است.

همچنین در بخش مهم‌ترین راهبردهای توسعه سازمان منطقه آزاد قشم برای توسعه و تکمیل زیرساخت‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری جهت تسریع در فرآیند هوشمند شدن جزیره، تمرکز بر تغییر رویکرد و ایجاد و توسعه فعالیت‌های اقتصادی دریامحور مدرن، ایفای نقش فعال و اثرگذار در اقتصاد انرژی و نفت خلیج‌فارس، افزایش سهم صادرات کالاهای تولید داخل از مبدأ منطقه آزاد قشم، جذب سرمایه‌گذاری در فعالیت‌های تولیدی به‌ویژه محصولات صادراتی با ارزش افزوده بالا، تمرکز بر توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان و نوآور، تغییر رویکرد سازمان منطقه آزاد قشم از محلی‌گرایی به منطقه‌گرایی و فرامنطقه‌ای در حوزه‌های فرهنگی، گردشگری و توسعه و تقویت اقتصاد گردشگری، توسعه ظرفیت‌های ایجاد اشتغال پایدار با محوریت نیروهای بومی ساکن جزیره، توانمندسازی ساکنان و بومیان جزیره به منظور بهره‌برداری از منابع و مزیت‌های منطقه آزاد جهت ارتقاء سطح رفاه و معیشت، حفظ و بازآفرینی فرهنگ، آداب و رسوم باستانی جزیره قشم و ارتقاء کمی و کیفی صنعت در جزیره برنامه‌ریزی شده است.

اراده جدی جهت تکمیل پل خلیج‌فارس

تکمیل ابرپروژه خلیج‌فارس شامل احداث پل، شبکه ریلی و توسعه محدوده اسکله کاوه در جزیره قشم یکی از برنامه‌هایی است که مدیران منطقه آزاد طی سال‌های گذشته همیشه در قبال آن سیاست سکوت را در پیش گرفته بودند.

این پروژه از اسفندماه سال‌۸۹ آغاز شد و مدتی بعد در در سال‌۹۱ و شرایطی که تنها ۱۷درصد پیشرفت فیزیکی داشت، متوقف شد. اهمیت احداث پل خلیج‌فارس و اتصال جزیره قشم به سرزمین اصلی زمانی خود را بیشتر نشان می‌دهد که بدانیم این پروژه نقشی اساسی در تکمیل کریدور شمال-جنوب دارد. یکی از ویژگی‌های مهمی که در ساخت پل خلیج‌فارس در نظر گرفته شده است، ایجاد دو مسیر برای خودروها و قطارها است؛ موضوعی که نقش مهمی در تسریع حمل مسافر و کالا می‌تواند داشته باشد. همچنین با راه‌اندازی این پل، سرعت انتقال کالا به ایران و از ایران به کشورهای دیگر تا ۴۰درصد بهبود پیدا می‌کند.

با روی کار آمدن دولت سیزدهم و وعده‌های مکرر مسئولان فعلی منطقه آزاد نسبت به از سرگیری اجرای آن، خیزابی از شادی که پس از سال‌ها آرزوی دیرینه پیوستن به سرزمین اصلی است با ایجاد این پل محقق خواهد شد.

افشار فتح‌الهی سرپرست سازمان منطقه آزاد قشم طی ماه‌های گذشته بارها اعلام کرده که احداث پل یکی از اولویت‌های اصلی کاری سازمان متبوع خود است.

وی همچنین گفته است: در صورتی که بتوانیم این پروژه را در ردیف بودجه سال‌۱۴۰۱ بگنجانیم، به سرعت می‌توان عملیات اجرایی را آغاز کرد.

دکتر سعید محمد مشاور رئیس‌جمهور و دبیر شورایعالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی نیز در سفر به جزیره قشم اعلام کرد: پل خلیج‌فارس می‌تواند زمینه‌ساز شکوفایی، تحول اقتصادی و رشد گردشگری جزیره قشم در عرصه رقابت منطقه‌ای در خلیج‌فارس باشد.

حل مشکل آب روستاهای جزیره قشم با برنامه‌ریزی

مشکل تامین آب در تمام نقاط جزیره قشم یکی از مشکلات قدیمی و چالش‌برانگیز در بزرگترین جزیره خلیج‌فارس است. با این حال سرپرست منطقه آزاد قشم حل مشکل آب روستاهای جزیره را یکی از اولویت‌های اصلی سازمان منطقه آزاد قشم در دوره جدید معرفی کرده است.

سرپرست سازمان منطقه آزاد قشم مدتی قبل در نشستی با خبرنگاران با بیان اینکه هم‌اکنون آب شیرین‌کن‌های متعدد خصوصی در قشم فعالیت می‌کنند و می‌توان از ظرفیت آنها برای رفع نیازهای جزیره به صورت موقت استفاده کرد، گفت: در صورت تصویب خرید تضمینی آب به میزان ۲۰هزار مترمکعب در روز، می‌توان از توانایی کنونی در راستای تامین آب آشامیدنی روستاهای جزیره استفاده کرد.

افشار فتح‌الهی همچنین بیان کرد: سازمان منطقه آزاد قشم توانایی اجرای شبکه توزیع آب را دارد؛ اما مشکل فعلی تامین ضروری آب است که ایجاد آب شیرین‌کن‌های جدید، زمان‌بر خواهد بود و در کوتاه‌مدت جواب نیازهای مردم غرب جزیره را نخواهد داد.

آغاز تجارت فرامنطقه‌ای جزیره قشم

مدتی قبل سرپرست سازمان منطقه آزاد قشم در نشستی اقتصادی با سفیران کشورهای جمهوری کره جنوبی و نیوزیلند، از آمادگی بزرگ‌ترین جزیره خلیج‌فارس برای میزبانی و حضور سرمایه‌گذاران بین‌المللی خبر داد.

افشار فتح‌الهی در دیدار با سفیر جمهوری کره جنوبی و سفیر نیوزیلند در ایران، ضمن برشمردن ظرفیت‌ها و مزیت‌های طبیعی، گردشگری و اقتصادی جزیره قشم عنوان داشت: فرصت‌های زیادی برای حضور سرمایه‌گذاران بین‌المللی در حوزه‌های مختلف زیربنایی، صنعتی، هتل‌سازی و گردشگری در قشم وجود دارد که باید معرفی شود.

وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود با اشاره به نقش سازنده سفیران کشورها در معرفی فرصت‌های اقتصادی به سرمایه‌گذاران، خاطرنشان کرد: آماده‌ایم تا همایش بین‌المللی فرصت‌های سرمایه‌گذاری قشم با حضور سرمایه‌گذارانی از کشورهای مختلف ازجمله کره جنوبی به میزبانی منطقه آزاد قشم برگزار شود.

در این جلسه بود که یون کانگ هیون سفیر جمهوری کره جنوبی در ایران عنوان کرد: قشم به ‌وضوح دارای پتانسیل‌ها و مزیت‌های اقتصادی فراوانی است که متاسفانه برای سرمایه‌گذاران کره جنوبی به‌ خوبی معرفی نشده است.

وی ادامه داد: سفارت کره جنوبی آمادگی دارد تا در سال آینده میلادی با هدف معرفی بهتر مزیت‌های اقتصادی قشم، همراه جمعی از سرمایه‌گذاران بین‌المللی در جزیره حضور پیدا کند.

همچنین مایل وهی میلتونگا والش سفیر نیوزیلند در ایران در نشست صمیمی با افشار فتح‌الهی سرپرست سازمان منطقه آزاد قشم عنوان کرد: جزیره قشم منطقه‌ای است که پس از پایان کرونا می‌تواند مورد استقبال گردشگران خارجی قرار گیرد.

رفع تبعیض در دسترسی به سواحل جزیره قشم

آزادسازی سواحل جزیره قشم در دوره‌های گذشته رویکرد و راهبرد مشخصی نداشته است و خوشبختانه امروز با دستور قاطع رئیس‌جمهوری در این حوزه، چارچوب دقیق برای اجرای این طرح مشخص شد.

آزادسازی سواحل یک مطالبه عمومی و قدیمی در جزیره قشم بود که خوشبختانه پس از دستور رئیس‌جمهوری مبنی بر آزادسازی سواحل؛ سازمان منطقه آزاد قشم طبق زمان‌بندی نسبت به اجرای دقیق آن اقدام کرد.

سرپرست سازمان منطقه آزاد قشم در این زمینه گفته بود که آزادسازی حریم قانونی سواحل جزیره قشم تا استیفای نهایی حقوق مردم ادامه خواهد یافت و در این راه هیچ استثنایی وجود ندارد و اتفاقا این حرکت با تخریب ساخت و سازهای مراکز دولتی ازجمله خود سازمان منطقه آزاد قشم آغاز شد.

به گفته افشار فتح‌الهی‌؛ در راستای اجرای دستور رئیس‌جمهور مبنی بر آزادسازی سواحل، در نخستین گام سازه‌های غیرقانونی ایجاد شده توسط نهادهای دولتی در ساحل جنوبی شهر قشم تخریب شد.

دولت با آزادسازی سواحل، درصدد رفع تبیعض بین بخش خصوصی و دولتی با مردم است تا همه از استعدادهای خدادادی مانند سواحل بهره‌مند شوند. اساس کار در بحث آزادسازی سواحل به دستور ریاست جمهری آن است که تمام مردم دسترسی کامل به سواحل داشته باشند. خوشبختانه آزادسازی سواحل در قشم مورد استقبال جامعه محلی قرار گرفته و بسیاری از ساکنان جزیره نسبت به ایجاد امکان دسترسی آسان به ساحل، ابراز رضایت می‌کنند.

آزادسازی سواحل با توجه به نقش آن در رونق صنعت گردشگری و اقتصاد جامعه محلی، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و همواره منطبق بر خواسته ریاست جمهوری بر مقوله یکپارچه‌سازی سواحل در جزیره قشم تاکید شده است. همچنین آزادسازی سواحل باعث توسعه ساختاری صنعت گردشگری می‌شود.

گردشگری، برگ برنده منطقه آزاد قشم

ژئوپارک جهانی قشم، برندی بین‌المللی است که ثبت عنوان آن با فراز و فرودهای بسیاری برای منطقه آزاد قشم و کشور همراه شده، هرچند که به نظر می‌رسد با آوازه‌ای که در جهان برای ایران ساخته، ارزش پافشاری برای نگه داشتن آن را داشته است.

ژئوپارک جهانی قشم تنها یک برند نیست، بلکه با خود برندهای دیگری برای جزیره به ارمغان آورده است، از جمله ژئوپروداکت‌ها و ژئوفودها و البته مهم‌تر از همه آنها، ژئوسایت‌های معروف آن که با سخاوتی که جزیره در پراکندگی آنها در عرض و طول خود داشته، هر کدام روزی‌ساز چندین روستای جزیره قشم شده است.

صنعت گردشگری قشم با داشتن سواحل زیبای خلیج‌فارس رونقی داشت که بعد از ثبت شدن تنها ژئوپارک جهانی در خاورمیانه در اینجا، قشم، حالا بیش از گذشته در بین مردم ایران و جهان مورد استقبال واقع شد و به جایی رسید که اینک روزی‌رسان تعداد زیادی از مردم قشم و به ویژه جامعه محلی و روستایی است.

اما مهم‌ترین اثرگذاری این صنعت در جزیره، تحقق مهاجرت معکوس در روستاها بوده است. معضلی که همه استان‌ها و شهرهای کشور با آن دست به گریبان هستند؛ اما در قشم به مدد همت جامعه محلی، کمک منطقه آزاد در توسعه زیرساخت‌ها و برخورداری آگاهانه از موهبت‌های طبیعی پروردگار، روستاهای جزیره تبدیل به مراکز ایجاد اشتغال شده است.

آماده‌سازی جزیره قشم برای استقبال از گردشگران نوروزی

طی هفته‌های گذشته سازمان منطقه آزاد قشم با مدیریت افشار فتح‌الهی با برگزاری جلسات ستاد اجرایی خدمات سفر برای آماده استقبال از گردشگران در نوروز شده است.

در این جلسات بر لزوم راه‌اندازی سامانه پاسخگویی به شکایات درخصوص نحوه خدمت‌رسانی در مبادی ورودی، گران‌فروشی، مشکلات و کمبودهای مدنظر ساکنان و گردشگران تاکید شده است.

همچنین عنوان شده که یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که باید تا پیش از آغاز اقدامات اجرایی ستاد خدمات سفر، طراحی و عملیاتی شود، تخصیص سامانه و شماره تماسی به همین منظور است.

موضوع دیگر، رسیدگی به مسئله خانه‌های استیجاری شخصی و شناسنامه‌دار کردن آنها جهت ارائه خدمات شایسته به گردشگران و همچنین ساماندهی و بازسازی اماکن تفریحی و کمپ‌پارک‌ها و نظارت بر خدمات اماکن اقامتی نیز از اولویت‌های اجرایی و عملیاتی این ستاد بود.

سرپرست سازمان منطقه آزاد قشم در جلسات ستاد اجرایی خدمات سفر منطقه آزاد قشم با اشاره به لزوم برنامه‌ریزی دقیق جهت تکریم گردشگران و مسافران گفت: روسای کمیته‌ها باید با حضور مستمر در حیطه مسئولیتی خود، به رفع کمبودها و مشکلات در حوزه‌های مرتبط اقدام کنند تا بتوانیم میزبانی شایسته برای مهمانان نوروزی جزیره باشیم.

رفع مشکلات در بنادر لافت و پهل، بازسازی و نوسازی کمپ‌پارک‌ها و سرویس‌های خدماتی، رنگ‌آمیزی و خط‌کشی راه‌های مواصلاتی، نورپردازی فضاهای سبز شهر قشم، تامین روشنایی معابر، نصب المان در ورودی روستاها، گل‌کاری‌های فصلی و نصب و نوسازی تابلوهای راهنمای جاده‌ای و چراغ‌های خطر، بخشی از اقداماتی است که تا پیش از این انجام شده است.

جمع‌آوری اطلاعات جامع گردشگری و متمرکز کردن این اطلاعات در پرتال ویژه خدمات سفر، چاپ بروشورهای اطلاع‌رسانی، طراحی برنامه‌های نمایشی و موسیقی برای استقبال از مهمانان نوروزی و فعال‌سازی مرکز تماس سازمان منطقه آزاد قشم نیز قسمتی از فعالیت‌های این ستاد را تشکیل می‌دهد.

سرپرست سازمان منطقه آزاد قشم در جلسات ستاد اجرایی خدمات سفر با تشریح وظایف و ماموریت‌های کمیته‌های ستاد اجرایی خدمات سفر جزیره قشم، بر ارائه بهترین و شایسته‌ترین خدمات به گردشگران نوروزی قشم تاکید کرد و گفت: مهم‌ترین وظیفه این ستاد و روسای کمیته‌های آن، پیش‌بینی اتفاقات و بحران‌های محتمل در سطح جزیره و ارائه راهکار است تا به این گردشگران عزیز کمترین آسیبی وارد نشود.

افشار فتح‌الهی با اشاره به اینکه باید با پیش‌بینی درست برای گزینه‌های مختلف احتمالی بحران‌ها آمادگی داشته باشیم، تصریح کرد: این آمادگی‌ها حاصل نخواهد شد مگر اینکه از همین امروز بحث نظارت و سرکشی بر اماکن و سایت‌های گردشگری ازجمله مراکز اقامتی شامل هتل‌ها، هتل آپارتمان‌ها، بوم‌گردی‌ها و موارد مشابه به طور جدی در دستورکار کمیته‌ها قرار بگیرد.

سرپرست سازمان منطقه آزاد قشم آمادگی همه‌جانبه برای میزبانی از گردشگران نوروزی قشم به بهترین شکل ممکن را کاری بزرگ و سترگ خواند و خاطرنشان کرد: سازمان منطقه آزاد قشم در این راه بر ضرورت مشارکت و حضور همه دستگاه‌ها و نیروهای مستقر در جزیره تاکید ویژه دارد.