بهره‌گیری از داشته‌های بومی و فرهنگی در جهت توسعه گردشگری اروند

به گزارش اخبار آزاد مناطق، قطعا یکی از اهم موضوعات گردشگری منطقه آزاد اروند، بحث صنایع دستی است که تولیدات آنها در سطح کشور قابل توجه است. اما در حال حاضر موضوع اقتصاد از مهم‌ترین دغدغه‌های مردم به ویژه جوانان این منطقه است. جوانان برای تشکیل زندگی و استقلال مالی نیاز به شغل دارند و صنایع دستی ظرفیت کارآفرینی بسیار بالایی دارد؛ اما از این ظرفیت آنگونه که باید استفاده نمی‌شود. این در حالی است که بیماری کرونا و شرایط تحریم زندگی اقتصادی مردم منطقه را سخت کرده و مضاف بر اینها نبود مسافر و گردشگر بر سرمایه‌گذاری این منطقه لطمه‌زده است‌‌‍.

درخصوص شرایط این روزها و اقدامات انجام گردیده و راهکارهای پیش‌بینی شده برای توسعه گردشگری اروند، با جناب آقای قدرت‌اله طمیمیان معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری سازمان منطقه آزاد اروند به گفت‌وگو نشستیم و راه‌حل‌های این سازمان را برای برون‌رفت از شرایط بحرانی کنونی جویا شدیم که در ادامه می‌خوانید.

لغو ویزا برای ورود مسافران عراقی به اروند

معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری سازمان منطقه آزاد اروند درخصوص اقدامات مهم انجام شده در جهت جذب گردشگر خارجی در منطقه آزاد اروند گفت: در این مدت تلاش کردیم که موضوع برداشتن ویزا برای عراقی‌ها را در جهت ورود آسان به منطقه آزاد اروند به نتیجه برسانیم؛ چراکه وقتی عراقی‌ها بتوانند بدون ویزا وارد منطقه شوند، طبیعتا توسعه اقتصادی و گردشگری بسیار خوبی برای منطقه هم فراهم می‌گردد.

قدرت‌اله طمیمیان تاکید کرد: ورود گردشگران عراقی به منطقه روزانه به طور متوسط بین ۷ تا ۸هزار نفر و حتی در زمان پیک این میزان حضور ۱۷هزار نفر هم بود، در نتیجه برداشتن ویزا برای عراقی‌ها یکی از کارهایی بود که در منطقه هر چند به سختی، اما انجام گرفت‌. رونق کسب و کار گردشگری مثل هتل‌ها، رستوران‌ها، فضاهای گردشگری‌ و بازارها با حضور عراقی‌هایی در حقیقت یک اتفاق مثبتی بود که درخصوص این موضوع می‌توانم بگویم منطقه آزاد اروند عملکرد خوبی داشت و توانست رونقی به حوزه اقتصاد گردشگری با برداشتن ویزای عراقی‌ها بدهد. البته برای جذب سرمایه‌گذار خارجی نتوانستیم خیلی موفق باشیم که دلایل آن خیلی مفصل است، برخی از این موضوعات ازجمله نبود زیرساخت‌های فیزیکی و عدم ثبات قوانین است؛ چراکه اگر عراقی‌ها ترددشان به صورت روتین انجام می‌شد و مشکلی نبود، مطمئنا سرمایه‌گذاران زیادی برای ایجاد فضاهای گردشگری که عراقی‌ها می‌خواستند مانند پارک آبی، فضاهای ورزشی و تفریحی، شهربازی جذب می‌شدند؛ اما قوانین و سیاست‌هایی که هر روز تغییر می‌کند باعث می‌شود که سرمایه‌گذاران نتوانند اطمینان داشته باشند و طبیعتا اقدام به سرمایه‌گذاری نمی‌کنند.

تاکید بر توسعه بوم‌گردی‌ها برای رهایی از مشکلات کرونا

وی در ادامه در پاسخ به این سوال که با توجه به شرایط تحریم و بیماری کرونا چگونه می‌توان بحث گردشگری را رونق داد، اظهار نمود: ابتدا اینکه امیدواریم هرچه سریع‌تر واکسیناسیون به طور کامل انجام شود و بیماری کرونا زودتر ‌پایان یابد. اما گردشگری یک موضوع فیزیکی است؛ به نظرم گردشگری مجازی رونقی به گردشگری نمی‌دهد. از طرفی رونق گردشگری راهکارهای خود را دارد؛ اول اینکه پروتکل‌ها را باید رعایت کنیم؛ دوم اینکه بیشتر بر بوم‌گردی‌ها و مکان‌هایی که امکان کنترلشان خیلی راحت‌تر است، تمرکز نماییم. ما در اروند بحث بوم‌گردی را  به شدت دنبال می‌کنیم. چند بوم‌گردی در حال افتتاح است. باید در این مدت تورهای کوچک خانوادگی را ترتیب دهیم؛ برنامه‌ریزی‌های خانوادگی، گردشگری تجربه و در حقیقت فعالیت‌های موثر خانوادگی داشته باشیم. در واقع باید از گردشگری انبوه فاصله بگیریم؛ زیرا هم زمانش تمام شده و هم اینکه گردشگری انبوه باعث سرایت بیشتر ویروس کرونا خواهد بود. لذا هر چقدر به سمت گردشگری‌های کوچک برویم، می‌توانیم موفقیت بیشتری کسب نماییم.

معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری سازمان منطقه آزاد اروند در پاسخ به سوالی دیگر مبنی بر اینکه جذب گردشگر چقدر می‌تواند به پیشرفت منطقه کمک کند، گفت: قطعا جذب گردشگر در پیشرفت منطقه کمک شایانی خواهد نمود. گردشگری موضوعی است که بدون اینکه دردسری داشته باشد پول را وارد منطقه می‌کند و همانجا هزینه و پخش می‌شود و این موضوع به نظرم باعث رونق چرخه و زنجیره گردشگری نیز می‌گردد‌. البته ظرفیت‌ها و شرایط هریک از مناطق آزاد با هم متفاوت است و ماهیت‌ مناطق آزادی مانند کیش و قشم گردشگری است، در واقع برنامه، ماموریت و کالبدشان برای گردشگری ساخته شده است؛‌ اما در اروند بیشتر بر روی صنعت پتروشیمی و ترانزیت برنامه‌ریزی شده و گردشگری هم به عنوان یکی از بخش‌های دارای پتانسیل و با اهمیت در کنار آن وجود دارد که مهم‌ترین بخش آن هم بحث ایجاد زیرساخت‌ها، هتل‌ها و فضاهای گردشگری است. وقتی فضا برای حضور مردم جذاب شود، می‌تواند زمینه سرمایه‌گذاری نیز فراهم گردد‌. در واقع حضور مردم برای جذب سرمایه‌گذاری‌های داخلی و خارجی موثر است تا از این حضور بتوانند استفاده کرده و درآمد داشته باشند؛ ولی حضور اولیه مردم نیازمند ایجاد زیرساخت‌های اولیه همچون خیابان‌ها‌، پارک‌ها‌، مناظر‌، پاساژها و مراکز تفریحی است که به صورت پروژه محرک، سازمان با مشارکت بخش خصوصی باید انجام دهد. البته بحث گردشگری سلامت به عنوان یک اولویت و مزیت در اروند مطرح است که امیدوارم باعث شود که بودجه‌های بیشتری به این موضوع اختصاص یابد.

تعیین جهت‌گیری صحیح با طرح جامع گردشگری اروند

طمیمیان در رابطه با اقدامات انجام گرفته در منطقه آزاد اروند درخصوص بحث گردشگری و صنایع دستی اذعان داشت: مهم‌ترین اقدامی که در دو سال اخیر در حوزه گردشگری انجام شده، طرح جامع گردشگری است. در در حوزه گردشگری اروند نمی‌دانستیم که به کدام سمت و سو باید برویم و در کجا بودجه‌ریزی، برنامه‌ریزی و هزینه نماییم. یکسری می‌گفتند مزیت اروند در گردشگری آبی است، برخی هم می‌گفتند اروند در حوزه گردشگری مذهبی و جنگ می‌تواند ‌فعال باشد، برخی مدعی بودند که در گردشگری خرید و در بحث اکوتوریسم اروند می‌تواند حائز اهمیت باشد؛ ولی مهم‌ترین اقدامی که انجام دادیم این بود که طرح جامع گردشگری را تهیه کردیم، طرحی که ۹۰درصد هم پیشرفت داشت است‌. در این طرح متوجه می‌شویم که مزیت‌مان در گردشگری اروند چه چیزی است، مزیت نسبی و رقابتی و پتانسیل‌های منطقه‌ای به لحاظ آیین، تاریخ، جغرافیا، فرهنگ و شرایط آب و هوایی در چه زمینه‌ای است تا روی آن برنامه‌ریزی کنیم‌. این طرح کمک می‌کند که بدانیم در چه چیزی افق بلندمدت را برای خود ترسیم نماییم و طبق آن برنامه‌ریزی‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت انجام دهیم و براساس آن بودجه‌ریزی کنیم‌. مهم‌تر اینکه هر تیم مدیریتی که می‌رود و تیم مدیریتی دیگر می‌آید و کارشناسان و مدیران میانی و سطح بالا که عوض می‌شوند، همه و همه بدانند که یک برنامه مدونی وجود دارد و باید روی ریل آن حرکت‌ کنند و در حوزه گردشگری سلیقه‌ای تصمیم نگیرند.

لزوم تشکیل اتحادیه‌های صنایع‌دستی در منطقه آزاد اروند

وی در ادامه خاطر‌نشان کرد: در حوزه صنایع دستی منطقه‌ مهم‌ترین کاری که انجام می‌دهیم این است که اتحادیه‌های صنایع دستی تشکیل دهیم؛ یعنی صنایع دستی را از حالت تک به تک خارج و زمینه ایجاد اتحادیه‌ها و تعاونی‌هایی را فراهم کنیم تا به صورت جمعی کار کنند؛ ضمن اینکه در حوزه دیجیتال مارکتینگ و بازاریابی الکترونیکی دوره‌هایی برگزار می‌کنیم؛ چراکه در حوزه تولید کمیت لازم را دارند و ما می‌خواهیم با دوره‌های آموزشی کیفیت را نیز ارتقاء دهیم‌.

معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری سازمان منطقه آزاد اروند افزود: در حوزه فروش و بازاریابی دچار مشکل و معضل هستیم که در این خصوص دوره‌هایی را برگزار می‌کنیم. اما بحث صادرات صنایع دستی به روسیه را هم آغاز کرده‌ایم. انجمن دوستی ایران و روسیه، صنایع دستی آبادان، خرمشهر و منطقه آزاد اروند را می‌گیرند و به روسیه می‌فرستند؛ در واقع بازاریابی و سفارش را دریافت می‌کنند‌. موضوع دیگری که انجام می‌شود، بحث خانه صنایع دستی در آبادان و خرمشهر است که مطالعاتش انجام شد و سال‌۱۴۰۰ عملیات اجرایی آن شروع می‌شود‌.

طمیمیان تاکید کرد: ارتباط دادن صنایع دستی به صنعت هم موضوع مهمی است و بعضی از صنعتگران ما در شهرک صنعتی از تولیدات صنایع دستی برای بحث بسته‌بندی محصولات استفاده می‌کنند. لذا اینها مجموعه اقداماتی است که در حوزه صنایع دستی برنامه‌ریزی کرده‌ایم. ان‌شالله بعد از اتمام طرح جامع گردشگری بتوانیم طرح جامع صنایع دستی را نیز استارت بزنیم که امیدوارم امسال این اتفاق بیفتد و براساس آن بدانیم صنایع دستی ما کجا پتانسیل دارد و در کجا باید تقویت شود و حتی در کجا در حال از بین رفتن هستند و نیاز به احیاء شدن دارند. امیدوارم طرح و برنامه‌ریزی جامع یا نقشه‌راه صنایع دستی به عنوان یک گام و یک تکه از پازل مهم صنایع دستی در سال‌۱۴۰۰ آغاز شود و چه بهتر که تا پایان سال هم تمام گردد‌.

ضرورت تفویض اختیارات حوزه میراث فرهنگی به منطقه آزاد اروند

وی در ادامه درخصوص رویکرد و اقدامات مهم دیگر در حوزه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گفت: مهم‌ترین اقدام، بحث تفویض اختیار بود که مکاتبه‌ای با وزیر محترم میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری انجام شد و هم تلاش‌هایی کردیم که تمام تیکه‌های پازل موضوع تفویض اختیار را کنار هم قرار دهیم و تصویر درستی از آن بوجود آوردیم تا همه به آن توافق داشته باشند و بدانیم که فرآیندها و راهکارها چیست. تقریبا حدود سی یا چهل درصد را توانستیم انجام دهیم بقیه‌اش را هم متاسفانه مدیران میانی وزارتخانه، مدیرکل استان و ادارات میراث فرهنگی آبادان و خرمشهر همراهی نکردند. در این خصوص جلسات مختلفی با معاونین محترم و مدیرکل‌های وزارتخانه برگزار کردیم، جلسه‌ای را هم با جناب آقای مونسان برگزار خواهیم کرد تا درخصوص تفویض اختیاری که انجام شده تعیین تکلیف شود، تا ببینیم که جایگاه‌ها کجاست و سلسله مراتب به چه صورت باید انجام گیرد و عزل و نصب‌ها و امور اداری می‌بایست به چه صورت انجام گردد‌. باید مشخص شود وضعیت منطقه آزاد در قبال ادارات میراث فرهنگی آبادان و خرمشهر چه هست؟ لذا بحث تفویض اختیار یکی از مهم‌ترین کارهایی بود که انجام شد؛ ضمن اینکه در دوره‌های قبلی  نیز دوره‌های آموزشی بسیار خوبی در حوزه صنایع دستی انجام شده بود و در حوزه‌های میراث فرهنگی نیز تا حدودی توانسته‌اند فعالیت‌هایی را انجام دهند.

برنامه‌ریزی‌ها در حوزه گردشگری، میراث فرهنگی و صنایع‌دستی اروند

معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری سازمان منطقه آزاد اروند در پاسخ به سوالی دیگر مبنی بر اینکه برنامه و اهداف شما برای تحقق شعار سال در حوزه‌های گردشگری جهت پشتیبانی‌ها و مانع‌زدایی چیست، اظهار داشت: اتمام طرح جامع گردشگری، برنامه‌ریزی‌های بلندمدت، میان‌مدت و کوتاه‌مدت در حوزه گردشگری، برگزاری تورهای خرید در آبادان و برگزاری جشنواره‌ها تا بتوانیم حضور مردم را داشته باشیم، در اولویت برنامه‌هایمان قرار داده‌ایم . اما در حوزه میراث فرهنگی نیز مرمت بناهای تاریخی‌، مسجد رنگونی‌ها و هلال احمر خرمشهر انجام خواهد شد. طرح سینما شیرین و مدرسه مهرگان هم تهیه خواهد شد. در حوزه صنایع دستی نیز راه‌اندازی خانه صنایع دستی و راه‌اندازی بازارچه صنایع دستی در بازار اروند، خانه صنایع دستی در خرمشهر و بحث کمک به دوستان برای صادرات صنایع دستی و جذب سرمایه‌گذار برای پیش‌خرید محصولات صنایع دستی اروند و صادرات آن به روسیه و کشورهای مقصد که در حال انجام است را توسعه می‌دهیم‌.

طمیمیان درخصوص اقدامات انجام گرفته در معاونت متبوع خود در ایام نوروز گفت: در ایام نوروز، نوروزخانه اروند را ایجاد کردیم؛ هر روز دو تا سه ساعت برنامه نوروزی داشتیم؛ از هنرمندان منطقه دعوت می‌کردیم تا در برنامه‌ها شرکت نمایند. این برنامه‌ها هم از پیچ‌های اینستاگرامی با فالوئرهای زیاد پخش می‌شد. به علاوه اینکه به همه کسانی که در حوزه گردشگری و برنامه‌های نوروزی ایده داشتند، فراخوان دادیم، اگر هم آورده‌ای داشتند کمک می‌کردیم تا آنها بتوانند برنامه‌های خود را برگزار کنند. لذا اتفاقات خوبی در اروند در حوزه گردشگری در نوروز افتاد و توانستیم تعداد زیادی از هنرمندان را در حوزه گردشگری در برنامه‌های نوروزی دخیل کنیم به صورت مجازی برنامه‌هایمان را ارائه دهیم.

لزوم توانمندسازی جوامع محلی

وی در رابطه با توانمندسازی جوامع محلی در منطقه آزاد اروند بیان داشت: در حوزه توانمندسازی جوامع محلی یکی از کارهایی که انجام می‌دهیم، برنامه‌ریزی در جهت افزایش ایجاد اقامتگاه‌های بوم‌گردی است‌. در واقع به صورت پایلوت دو روستا را انتخاب کرده‌ایم و دو نوع کسب و کار را از آن روستاها برگزیدیم و کمک نمودیم تا کسب و کارها بتوانند به درآمد برسند؛ یکی از آنها هم به درآمد رسید و افتتاحیه هم برایش انجام شد‌. مهم‌تر آنکه در حین انجام این فرآیند، تسهیل‌گری دانش‌آموختگان رشته گردشگری را در اروند آموزش می‌دهیم که بتواند تسهیل‌گر باشند. در حقیقت خود این افراد باید بتوانند در جوامع محلی که از آیین، فرهنگ و جغرافیای تاریخی خودشان است، وارد شوند و توجیه، کمک و تسهیل‌گری کنند و از داشته‌های روستاییان که می‌تواند زمین، نخلستان، آیین زندگی‌، تاریخچه و شرایط فرهنگی و آداب و رسوم است، استفاده و کسب درآمد نمایند‌. در واقع بوم‌گردی‌هایی را بر مبنای گردشگری تجربه بتوانیم در اروند راه‌اندازی کنیم و به نظرم این مهم‌ترین کاری است که می‌توانیم انجام دهیم‌.

معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری سازمان منطقه آزاد اروند ادامه داد: جالب این است که پس از آن، دو روستای دیگر هم درخواست دادند و موافقت اصولی گرفتند و می‌خواهند بوم‌گردی‌هایی را در این حوزه ایجاد کنند. تلاشمان این است که بتوانیم مردم روستا را توسط بچه‌های خودشان که فارغ‌التحصیل و متخصص گردشگری هستند، آموزش دهیم و ان‌شالله بتوانیم این موضوع را تکثیر دهیم‌‌.

طمیمیان تصریح کرد: لذا مهم‌ترین برنامه‌ای که برای توانمندسازی جوامع محلی انجام گرفته، بحث آموزش است‌. ما هم آموزش می‌دهیم تا کیفیت تولیدات در حوزه‌های هنرمندان صنایع دستی بالا رود و هم برای مربی آن صنایع دستی‌مان که هنرمندان پیشکسوت هستند، دوره‌های آموزش صنایع دستی برگزار کردیم و از آنها کمک می‌گیریم که به روستاییان و ساکنین آموزش دهند‌. اکنون یکی از همان اتحادیه و تعاونی‌ها صنایع دستی که انجام شده، به روستاها رفتند و با خانوارهایی روستایی برای تولیدات صنایع دستی قرارداد بستند. این اتفاق خیلی خوبی است که خانواده‌های روستایی را در تولیدات صنایع دستی با هزینه کم درگیر کنیم تا بتوانند تولیدات خود را انجام دهند و هم آموزش ببینند و به یک درآمد پایدار برسند‌.

وجوب برگزاری جشنواره‌ها و تعاونی‌ها برای فروش صنایع‌دستی

وی در ادامه در پاسخ به این سوال که چه بسترسازی‌هایی برای فروش صنایع دستی و یا تولید روستاییان صورت گرفته است، گفت: بحث برگزاری جشنواره‌ها برای فروش صنایع دستی و تولید روستاییان لازم است. حضور تعاونی‌ها نیز ضروری است تا تولید صنایع دستی و بازاریابی‌هایشان را انجام دهند و در فضای مجازی، بازاریابی کنند و به فروش برسانند. ضمن اینکه پس از پایان کرونا، نمایشگاه‌های صنایع دستی را در کنار دیگر جشنواره‌ها برگزار خواهیم کرد‌. در کنار هر جشنواره‌ای که در اروند برگزار می‌کنیم؛ یک نمایشگاه صنایع دستی هم خواهیم داشت که به دوستان کمک می‌کند تا بتوانند فروش صنایع دستی داشته باشند. پیش از عید نیز نمایشگاه مجازی برگزار شد و امسال هم سعی می‌کنیم که نمایشگاه‌های مجازی صنایع دستی را داشته باشیم.

موانع پیش روی کسب و کارهای حوزه صنایع‌دستی و گردشگری اروند

معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری سازمان منطقه آزاد اروند درخصوص موانع پیشرفت کسب و کارهای صنایع‌دستی و گردشگری اذعان نمود: مهم‌ترین موانع، نبود سیاست طولانی‌مدت و قوانین است؛ چراکه قوانین دائما تغییر ‌می‌کنند. از سوی دیگر قول و قرارهای دولت به نتیجه نمی‌رسد، البته کسب و کارهایی هم هستند که دولت به آنها تسهیلات می‌دهد، ولی بانک‌ها یا وزارت نیرو و… همکاری نمی‌کنند.؛ لذا یکپارچگی لازم وجود ندارد. ضمن اینکه موضوعاتی که به صورت مداوم مصوب می‌شود، به دلیل نبود ضمانت اجرایی برای تصمیماتی که در حوزه صنایع دستی و گردشگری گرفته می‌شود، بزرگترین مشکل و معضل است؛ در حالی که هر تصمیم که گرفته می‌شود در سطح کلان در حوزه صنایع دستی و گردشگری باید ضمانت اجرایی داشته باشد و یک تیمی آن را به اجرا برساند و موانع را برطرف نماید.

کرونا و نبود تسهیلات

طمیمیان در پاسخ به این سوال که در دوران کرونا چقدر از کسب و کارهای حوزه فرهنگ متضرر شدند و چه راهکاری برای این دوران لحاظ شده است، اظهار کرد: نمی‌توان رقم مشخصی گفت؛ ولی  اکنون فقط دو یا سه هتل در منطقه فعال هستند؛ آنهایی هم که کار می‌کنند حدود ۹۰درصد هزینه هتل را از جیب می‌دهند؛ چراکه مسافر نیست و در واقع خیلی از هتل‌ها تعطیل می‌باشند. از سوی دیگر هنرمندان صنایع دستی نیز فروش نداشتند، زیرا وضعیت آبادان قرمز بود و در ایام عید مسافر نداشت؛ در نتیجه فروش از بین رفته است‌. اما راهکاری که برای این دوران باید در نظر گرفت، بحث پیگیری تسهیلات است. در جلسات نیز این موضوع گفته شد، اما شرایط منطقه طوری نبود که بتوانیم تسهیلات بدهیم، از طرف دیگر تسهیلاتی که وزارت میراث و دولت در ستاد کرونا مصوب کردند نیز پرداخت نشد. فکری که در این دوران در حوزه گردشگری داریم این است که ورود عراقی‌ها را مجددا آزاد کنیم. کارهای مثبتی در زمینه استقرار آزمایشگاه کرونا در مرز نیز شده است که ان‌شاالله با دولت عراق به توافق برسیم تا ورود عراقی‌ها به منطقه آزاد اروند کاملا آزاد شود‌. این تصمیم تاثیر مثبتی در حوزه صنایع دستی و گردشگری منطقه خواهد داشت، به علاوه اینکه برگزاری نمایشگاه‌ها و همایش‌ها نیز مهم است تا حضور مردم را مانند قبل داشته باشیم‌. لذا این موضوع نیز با رعایت پروتکل‌های بهداشتی، از برنامه‌هایی است که برای جبران خسارت این عزیزان در نظر گرفته‌ایم‌. امیدواریم شرایط منطقه خوب شود، ثبت سفارش‌ها باز شود‌، درآمد منطقه بالا رود و از این افزایش درآمد بتوانیم به دوستان تسهیلات ارائه دهیم.

تلاش برای توسعه کارآفرینی در منطقه آزاد اروند

معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری سازمان منطقه آزاد اروند در پایان درخصوص اقدامات انجام شده در جهت توسعه کارآفرینی در حوزه معاونت متبوع خود تصریح کرد: تلاش‌هایی برای توسعه کارآفرینی در حوزه صنایع دستی و گردشگری انجام شده است. تلاش کرده‌ایم تا هنرمندان صنایع دستی به روستاییان آموزش دهند؛ خانوارهای روستایی نیز می‌توانند این آموزش‌های را دریافت کنند تا این زنجیره تشکیل شود. در حوزه گردشگری نیز تمرکزمان بر تسهیل‌گری و ایجاد بوم‌گردی است تا روستاییان و محلی‌ها با هزینه‌های بسیار کم بتوانند فعالیت اقتصادی نمایند‌. در این شرایط که کرونا شیوع پیدا کرده و رفت و آمد نیز محدود شده است و هنرمندان حوزه صنایع دستی متضرر شده‌اند، در نتیجه تلاش می‌کنیم از این فرصت استفاده و زیرساخت‌های لازم را فراهم نماییم. اما مهم‌ترین زیرساخت، آموزش است تا مردم بدانند از داشته‌هایشان چه استفاده‌ای می‌توانند داشته باشند؛ پس از آن با دریافت تسهیلات خیلی هم کم می‌توانند به درآمد برسند؛ در واقع از داشته‌هایشان کسب درآمد کنند.