توسعه در ارس؛ شکوفایی در سایه محدودیت
به گزارش اخبار آزاد مناطق، ایجاد مناطق آزاد همواره با در نظر داشتن اهداف توسعه‌گرایانه‌ای نظیر اتصال تدریجی اقتصاد ملی به اقتصاد جهانی، افزایش کارایی و رقابت‌پذیری اقتصاد ملی، توسعه منطقه‌ای در سایه تحقق اهداف توسعه ملی و رفع محرومیت از مناطق کمتر توسعه یافته کشور، جذب سرمایه‌های داخلی و خارجی، ایجاد فرصت‌های شغلی جدید، دستیابی به فناوری پیشرفته و ارتقای سطح فعالیت‌های تولیدی با جهت‌گیری صادراتی همراه بوده است.
بی‌تردید دستیابی به اهداف تعیین شده برای هر سیاست اقتصادی، بدون ارزیابی عملکرد و اصلاح رویه‌ها در صورت نیاز، امکان‌پذیر نخواهد بود. این مهم در مورد مناطق آزاد نیز صدق می‌کند.
منطقه آزاد ارس
منطقه آزاد ارس با وسعت ۷۲۰۰۰هکتار، در چهار بخش منفصل با مرکزیت جلفا در شمال‌غرب ایران واقع شده و در حاشیه رود ارس قرار گرفته است. رود ارس، مرز کشور ایران را با کشورهای جمهوری آذربایجان، جمهوری خودمختار نخجوان و ارمنستان تشکیل می‌دهد. این منطقه آزاد تجاری-صنعتی در ۱۳۷کیلومتری تبریز -که به عنوان قطب عمده دانشگاهی و صنعتی ایران و دومین شهر صنعتی ایران شناخته می‌شود- واقع شده است.
مزیت‌های ارس
همسایگی با کشورهای در حال توسعه آسیای میانه و قفقاز و قرابت تاریخی و فرهنگی با این کشورها و دارا بودن نوردوز به عنوان تنها مرز زمینی اتصال ایران به کشورهای حوزه اوراسیا، یکی از مهم‌ترین مزیت‌های منطقه آزاد ارس محسوب می‌شود. مضافا اینکه منطقه آزاد ارس در چهارراه ارتباطی شمال به جنوب و شرق به غرب قرار دارد و به عنوان پل ارتباطی آسیا به اروپا می‌تواند با جذب واحدهای صنعتی-تولیدی فعال، نقش مهمی را در انتقال فناوری از اروپا و آسیا و خدمات از آسیا به اروپا ایفا کند و بدین ترتیب موجب رشد و توسعه پیوسته صادرات، اشتغال‌زایی و ارزآوری برای کشور شود.
همچنین این منطقه با وجود شرایط ویژه جغرافیایی، برخورداری از جاذبه‌های تاریخی طبیعی و گردشگری و وجود تنوع اکولوژیکی نظیر سواحل رودخانه دائمی ارس و جنگل‌های سرسبز ارسباران، در عرصه گردشگری و به ویژه گردشگری ورزشی نیز دارای مزیت است.
در این ارتباط مهم‌ترین نقاط قوت منطقه آزاد ارس را می‌توان به موقعیت جغرافیایی مناسب و قرار گرفتن در مرز مشترک با سه کشور، قرابت تاریخی و مبادلات فرهنگی با کشورهای همجوار، نزدیکی به تبریز به عنوان یک قطب صنعتی کشور، تنوع محیط‌های طبیعی و بکر بودن آنها، برخورداری از سواحل رود ارس، دسترسی به منابع معدنی سنگ‌های ساختمانی در شهرهای همجوار و کشورهای همسایه، دسترسی به منابع انرژی و قرار داشتن در مسیر ترانزیت انرژی، وجود نهادهای دانشگاهی و تحقیقاتی، وجود امکان‌های زیرساختی، شریان‌های ارتباطی ریلی و همچنین زیرساخت‌های مخابراتی، وجود نیروی کار فراوان و مستعد و وجود سایر مزایای قانونی به واسطه تاسیس منطقه آزاد عنوان کرد.
گزارش زیر تصویر جامعی از مهم‌ترین دستاوردها و چالش‌های موجود در مسیر توسعه منطقه آزاد ارس در طول سال‌های۹۶ تا ۹۹ (سه ساله) گذشته را ارائه داده است.
سیر صعودی توسعه صنعت و جذب سرمایه‌گذاری در منطقه ارس
افزایش تولید و صادرات، طبق قانون مناطق آزاد مهم‌ترین وظیفه و کارکرد مناطق آزاد تعریف شده است و منطقه آزاد ارس هم در این راستا علی‌رغم شرایط تحریم و پیچیده‌تر شدن فرآیندهای صادرات غیرنفتی و ارزآوری برای کشور، دستاوردهای افتخارآمیزی داشته است.
عمده‌ترین محصولات صادراتی ارس مبتنی بر ظرفیت‌های خاص تولیدی و مزیت‌های ویژه اقتصادی بوده و محصولات صنعتی و کشاورزی، بخش اصلی صادرات ارس را شامل می‌شود.
سرمایه‌گذاری در منطقه آزاد ارس
? سرمایه‌گذاری داخلی تحقق یافته:
ارزش سرمایه‌گذاری داخلی تحقق یافته در ۱۰ماهه اول سال۹۹ برابر ۳۷هزار میلیارد ریال بوده است که این رقم به نسبت سال۹۶ که برابر با ۱۴٫۲۲۰میلیارد ریال بوده، رشدی ۱۶۰درصدی را در این ۳۶ماه نشان می‌دهد.
? میزان سرمایه‌گذاری خارجی:
جذب سرمایه‌گذاری بعد از تکمیل زیرساخت‌ها و امکانات اولیه و به منظور تحقق اهداف مناطق آزاد، از اولویت بالایی برخوردار است. آمارها نشان می‌دهد ارس در جذب سرمایه‌گذار خارجی نیز توفیقات قابل قبولی داشته است.
میزان سرمایه‌گذاری خارجی در سال۹۶ برابر با ۳۸٫۶میلیون دلار، در سال۹۷ برابر ۴۱ میلیون دلار، سال۹۸ بالغ بر ۸۲میلیون دلار بوده است. در سال۹۹ با توجه به شرایط ناشی از شیوع ویروس کرونا، ارس با کاهش میزان جذب سرمایه‌گذاری خارجی مواجه بوده و این رقم تا پایان ده ماهه اول سال۹۹ برابر با ۲۵میلیون دلار بوده است. البته بخش عمده‌ای از عدم توفیق منطقه آزاد ارس در جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی همانند سایر مناطق آزاد و ویژه اقتصادی و حتی به‌مثابه سرزمین اصلی، ناشی از اعمال تحریم‌ها و شرایط ناشی از شیوع ویروس کرونا می‌باشد.
توسعه تولیدات یا همان افزایش واحدهای تولیدی فعال نیز در منطقه آزاد ارس روند روبه رشدی را نشان می‌دهد، به صورتی که در ده ماهه اول سال۹۹ براساس آمار ۱۷۴شرکت صنعتی و ۳۵شرکت در حوزه کشاورزی در حال احداث می‌باشند.
? صادرات انجام شده در ارس:
منطقه آزاد ارس در زمینه صادرات نیز از صادرات ۲۳۹میلیون دلاری در سال۹۶، به رقم ۴۹۵میلیون دلار در سال۹۹ رسیده است.
عمده اقلام صادر شده شامل خشکبار، صیفی‌جات گلخانه‌ای، قیر، مصنوعات پلاستیکی، جامبوبگ و تسمه پروپیلن، کیسه پلی‌پروپلینی، نخ پلی‌استر، هیدورکربن، شمش فولادی و انواع ماشین‌آلات خط تولید بوده که عمده این محصولات به کشورهای آذربایجان، ترکیه، عراق، قزاقستان، افغانستان، امارات متحده عربی، ارمنستان، جمهوری چک و ازبکستان صادر شده است.
در سال۹۸ علاوه بر ۵۱۸میلیون دلار صادرات، به میزان ۲۷۶میلیون دلار گاز طبیعی نیز از مرکز نوردوز صادر گردیده است؛ همچنین صادرات گاز از این محل در ده ماهه اول امسال ۱۰۳میلیون دلار بوده است.
? تراز تجاری:
بررسی وضعیت تراز تجاری این منطقه حاکی از آن است که در شرایط تحریم سه سال متوالی رشد اقتصادی مثبت را تجربه کرده است. در سال۱۳۹۶ تراز تجاری ۱۰۳میلیون دلار، در سال۱۳۹۷ معادل ۱۷۴میلیون دلار و در سال۱۳۹۸ معادل ۳۳۹میلیون دلار مثبت بوده است و در ۶ماهه اول سال جاری نیز تراز تجاری ارس ۲۱۰میلیون دلار بوده که در شرایط متاثر از شیوع ویروس کرونا و تحریم عملکرد موفقی می‌باشد.
? اشتغال:
در زمینه اشتغال در منطقه آزاد ارس نیز با توجه به شیوع ویروس کرونا بسیاری از واحدهای تولیدی کشور و منطقه آزاد ارس با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو شدند و باعث بیکاری بسیاری از شاغلین واحدهای تولیدی صنعتی شد.
از سوی دیگر، به همت سرمایه‌گذاران و فعالین اقتصادی منطقه آزاد ارس در سال۹۹ واحدهای تولیدی مختلفی افتتاح شد و از آغاز هفته دولت به واسطه افتتاح‌های صورت گرفته، بیش از هزار و سیصد نفر جذب واحدهای افتتاحی جدید شده‌اند و آمار اشتغال منطقه آزاد ارس به بیش از ۱۶هزار نفر رسیده است.
همچنین با افتتاح آخرین پروژههای در دست اقدام که مقرر بود تا پایان اسفندماه محقق شود، ۵۰۰نفر دیگر نیز وارد چرخه اشتغال خواهند شد.
حرکت به سمت کشت گلخانه‌ای در ارس
بخش کشاورزی ارس در کنار بخش صنعت، همچنان به روند روبه رشد خود ادامه می‌دهد؛ خصوصا در حوزه گلخانه‌ای شاهد این هستیم که منطقه آزاد ارس به قطب گلخانه‌داری هیدروپونیک کشور تبدیل شده است.
وجود آب کافی و شرایط آب و هوایی این اجازه را به ارس می‌دهد که خود را به عنوان قطب گلخانه‌داری، باغداری و کشاورزی ایران تبدیل کند. سیاست سازمان منطقه آزاد ارس نیز بر پایه توسعه کشت گلخانه‌ای استوار است و تلاش می‌شود تا کشت هیدروپونیک، جایگزین سایر روش‌های کشت گردد.
علاوه بر گلخانه ارس تارلا که بزرگترین و مدرن‌ترین مجتمع گلخانه شیشه‌ای خاورمیانه لقب گرفته است و از همان ابتدای تولید، محصولات خود را به بازارهای روسیه صادر می‌کند، با تاسیس تعاونی گلخانه‌داران و افتتاح واحد سورتینگ محصولات دیگر گلخانه‌های ارس علاوه بر بازارهای داخلی، به بازارهای خارجی ازجمله بازار روسیه راه یافته است.
ارس، امروز بزرگترین و مدرن‌ترین گلخانه شیشه‌ای هیدروپونیک ایران و غرب آسیا را دارا است. در حال حاضر فن‌آوری ساخت گلخانه‌های شیشه‌ای به همت مجتمع‌های گلخانه‌ای منطقه آزاد ارس بومی شده است، تا جایی که می‌تواند در فن‌آوری با اسپانیا برابری کند.
? میزان تولید محصولات کشاورزی و گلخانه‌ای در ارس
امروز کل مساحت گلخانه‌های محدوده منطقه آزاد ارس ۴۳۰هکتار می‌باشد که از این میزان، ۲۰۰هکتار گلخانه به بهره‌برداری رسیده است و برای ۱۵۰۰نفر شغل ایجاد گردیده است؛ در حالی که در سال۹۶ مساحت گلخانه‌های بهره‌برداری شده، ۹۶هکتار بوده و این نشان از توسعه ۳٫۵برابری مساحت گلخانه‌ها در طول ۳۶ماه دارد.
همچنین میزان تولید محصولات کشاورزی در طول سال گذشته ۹۷هزار تن بود که این رقم در ۱۰ماهه سال۹۹ به ۱۰۶هزار و پانصد تن رسیده است.
در طول ده ماهه امسال ۲۸هزار تن محصولات گلخانه‌ای تولید گردیده و روانه بازارهای داخلی و خارجی شده است.
? صادرات ۳۱میلیون دلاری محصولات گلخانه‌ای از منطقه آزاد ارس
میزان صادرات محصولات گلخانه‌ای منطقه آزاد ارس در ۱۰ماه گذشته، ۲۲هزار و ۴۰۰تن محصول در ۲۰۰هکتار فضای گلخانه‌ای و ارزش صادراتی آن را رقمی بالغ بر ۳۱میلیون دلار بوده است.
صندوق پژوهش و فناوری ارس، اولین صندوق مناطق آزاد کشور
در ارزیابی کلی باید گفت خوشبختانه منطقه آزاد ارس دستاوردهای موفقی در حوزه اقتصاد مقاومتی داشته و همچنین در دستیابی به اهداف خود موفق عمل کرده است، هر چند شاید از نگاه برخی منتقدان با آن آرمان‌ها و اهداف مورد انتظار فاصله زیادی وجود دارد. یکی از زمینه‌های قابل ذکر درخصوص رسیدن این منطقه به اهداف خود، حوزه ارتقاء و انتقال فناوری پیشرفته در ارس بود.
صندوق پژوهش و فناوری ارس، اولین صندوق در بین مناطق آزاد کشور و نیز اولین صندوق در شمال غرب کشور و همچنین به عنوان صندوق عامل برنامه گرنت فناوری در آذربایجان شرقی می‌باشد که از شهریورماه سال گذشته در ارس تاسیس شده است و امسال نیز با افتتاح مرکز نوآوری ارس، اکوسیستم نوآوری منطقه آزاد ارس تکمیل گردید.
این مرکز جهت ایجاد بستری مناسب برای تجاری‌سازی نتایج تحقیقات، ایجاد زمینه کارآفرینی و نوآوری، رونق اقتصاد، ایجاد فرصت‌های شغلی جدید و تولید و توسعه محصولات پیشرفته قابل عرضه به بازار و کمک به تیم‌ها و گروه‌های کاری متخصص و فعال صاحب ایده‌های برتر ایجاد شده است و مشاوره‌های ضروری و نیز خدمات و تجهیزات مناسب را برای رشد و ارتقای واحدهای کوچک و نوپایی که با تکیه بر علم، تخصص و فناوری دارای ایده‌های قابل تجاری شدن هستند، به آنها ارائه می‌دهد.
تاکنون ۵۹شرکت فناور و دانش‌بنیان تولیدی و ۵۵شرکت فناور نوپا در منطقه آزاد ارس استقرار یافته‌اند و ضمن تعامل با پارک علم و فناوری تبریز، از سوی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری کمک‌هایی برای حمایت بیشتر از شرکت‌های دانش‌بنیان در ارس فراهم شده است.
خدمات ارائه شده توسط این صندوق، ارائه تسهیلات به شرکت‌های فناور و دانش‌بنیان، صدور انواع ضمانتنامه و تضمین سرمایه‌گذاری خطرپذیر، ارائه تسهیلات ۵۰۰میلیون تومانی با کارمزد ۴درصد برای شرکت‌های دانش‌بنیان با کارمزد ۱۱درصد برای سرمایه در گردش و تولیدات صنعتی برای شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور نوپا است.
? زیرساخت‌های نهادی اقتصاد دانش‌بنیان در ارس
– جذب ۵۴شرکت تولید فناور و دانش‌بنیان، ۴۸شرکت فناور و دانش‌بنیان و نوپا و ۵شرکت صنایع خلاق
– اختصاص ۵۰هکتار زمین به عنوان فاز تولید و صادرات دانش‌بنیان
– معرفی مرکز رشد به عنوان مبدا شناسایی شرکت‌های صنایع خلاق از سوی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری
– تشکیل صندوق پژوهش و فناوری با ۹۰میلیارد ریال اعتبار اولیه
– راه‌اندازی و تجهیز مرکز نوآوری ارس
? مرکز رشد واحدهای فناور ارس
در طول این سه سال بالغ بر ۵۷واحد فناور و دانش‌بنیان تولیدی و ۵۵واحد فناور و دانش‌بنیان نوپا در منطقه آزاد ارس جذب شده است.در این میان سهم شرکت‌های صنایع خلاق ۹واحد می‌باشد.
همچنین ۱۳هزار و ۸۶۵میلیون ریال تسهیلات برای این شرکت‌های تصویب شده است که تا پایان بهمن‌ماه سال جاری ۳هزار و ۱۵۰میلیون ریال آن به شرکت‌ها پرداخت شده است.
توسعه زیرساخت‌های سرمایه‌گذاری
وجود تسهیلات زیربنایی مناسب، یکی از پیش‌شرط‌های لازم برای جلب سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی و رونق فعالیت‌های اقتصادی است. هر صنعتی برای توسعه و پیشرفت در آینده نیازمند زیرساخت‌های مناسب و لازم است. این قاعده برای توسعه صنعت و سرمایه‌گذاری در منطقه آزاد ارس نیز مستثنی نبوده و تمام تلاش این سازمان در جهت توسعه زیرساخت‌ها و تسهیل سرمایه‌گذاری و افزایش ارزآوری است.
منطقه آزاد ارس در سال‌های گذشته همواره در توسعه زیرساخت‌های سرمایه‌گذاری پیشگام بوده است. همچنان که هزینه‌های عمرانی سال۱۳۹۸ نسبت به سال ۹۶ بالغ بر ۴۹درصد رشد داشته و از ۵۷میلیارد تومان به بیش از ۸۵میلیارد تومان رسیده است.
در ۱۰ماهه اول سال۹۹ نیز میزان هزینه‌کرد پروژههای عمرانی بیش از ۵۱میلیارد تومان بوده است که پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال به عدد سال۹۸ برسد. سرمایه‌گذاری‌های زیربنایی منطقه آزاد ارس نیز عمدتا در بخش‌های آب و فاضلاب، انرژی، حمل و نقل و ارتباطات صورت گرفته است.
? اهم پروژههای عمرانی
سازمان منطقه آزاد ارس طی سال‌های اخیر اقدامات موثری را برای تکمیل زیرساخت‌های لازم برای انجام فعالیت تولیدی و صنعتی در سطح منطقه انجام داده که از آن میان می‌توان به برخی طرح‌های عمرانی اجرا شده و یا در دست اجرا که از بهمن‌ماه۹۶ تا امروز بوده، به موارد زیر اشاره کرد:
۱) عملیات سویل (به غیر از لایه‌های روسازی، آسفالت‌ریزی و کفپوش پیاده‌رو) سایت هکتاری ۲۶۰صنعتی
۲) عملیات اجرای مسیر ارتباطی ائواوغلی به گردیان و اتصال شریان به شهرک صنعتی
۳) عملیات خاکی و جدول‌گذاری قسمتی از معابر ضلع غربی به انضمام پل ارتباطی شهرک امیرالمومنین به سایت ویلایی و آپارتمانی
۴) اجرای باند دوم محور جلفا-مرند
۵) عملیات احداث راه اصلی و دو دستگاه میدان همسطح حد فاصل خیابان ساحل تا بلوار کلیسا به انضمام پل رودخانه‌ای دره‌دیز
۶) تهیه، حمل و نصب تجهیزات خط ۱۳۲کیلوولت دومداره سایت صنایع سنگین ارس
۷) عملیات تعریض جاده مرزی نوردوز
? سرانه فضای سبز در منطقه آزاد ارس ۳برابر استاندارد جهانی
فضای سبز و افزایش سرانه آن یکی از مباحث اساسی در برنامه‌ریزی و مدیریت شهری منطقه آزاد ارس تعیین شده است. براساس شاخص تعیین شده از سوی محیط زیست سازمان ملل متحد، سرانه متعارف و قابل قبول فضای سبز ۲۵مترمربع برای هر نفر می‌باشد؛ این در حالی است با نگاه مثبتی که در طول سه سال اخیر و با اختصاص بودجه مناسب در زمینه گسترش فضای سبز شهری، هم‌اکنون طبق سرشماری‌های به عمل آمده سرانه فضای سبز منطقه آزاد ارس به بالای ۸۵مترمربع یعنی بیش از سه برابر استانداردهای جهانی افزایش یافته است.
در حال حاضر مساحت فضای سبز منطقه آزاد ارس بیش از یک میلیون و ۴۹۰هزار مترمربع است که نسبت به سال‌های۹۶ و ۹۷ رشد ۶۰درصدی را به همراه داشته است.
زون‌های منفصل نوردوز و خداآفرین
– زون منفصل نوردوز در مرز مشترک ایران و ارمنستان و تنها مرز زمینی مشترک ایران با اتحادیه اقتصادی اوراسیا، در تلاش است به دروازه ترانزیت و تجارت ایران با حوزه اوراسیا تبدیل شود.
بر همین اساس جهت تسهیل امورات صادرکنندگان کالا براساس توافقات صورت گرفته صدور گواهی مبدا کالا برای صادرات به اتحادیه اوراسیا با همکاری اتاق بازرگانی در خود ارس امکان‌پذیر شد.
از دیگر اقدامات مهمی که در زون نوردوز منطقه آزاد ارس انجام شده است، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱) تجهیز و راه‌اندازی سیستم شبکه‌ای گیت اصلی محدوده نوردوز و نصب و راه اندازی دوربین‌های نظارتی
۲) نصب دوربین پارک‌خوان در گیت اصلی جهت نظارت و ترددها و جمع‌آوری یکپارچه اطلاعات ترافیکی
۳) احداث بیش از ۸۰باب واحد تجاری جهت عرضه کالاهای ایرانی به صورت خرده‌فروشی و عمده فروشی به اتباع خارجی
۴) تکمیل فنس‌کشی جهت محصور نمودن محدوده نوردوز
۵) نصب دستگاه ایکس‌ری چمدانی در پایانه مرزی نوردوز
۶) فراهم‌سازی بستر‌های لازم و راه‌اندازی سیستم آسیکودای منطقه جامع گمرکی
– زون خداآفرین به عنوان یکی از مهم‌ترین زون‌های منفصل منطقه آزاد تجاری-صنعتی ارس؛ در حوزه‌های کشاورزی مدرن، گردشگری به واسطه وجود دریاچه سد خداآفرین و صنعت به سبب وجود شهرک صنعتی جانانلو، دارای ظرفیت‌های بسیار مهم و تاثیرگذاری می‌باشد.
در طول سال‌های۹۶ تا ده ماهه سال۹۹ در این منطقه نیز اقدامات شاخصی در زمینه‌های مختلف کشاورزی، دامپروری و صنعتی صورت گرفته است که از شاخص‌ترین آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱) در حوزه کشاورزی: کشت ۶۰هکتار از اراضی پایاب سد خداآفرین (ذرت علوفه‌ای، گندم، کلزا)
۲) ایجاد گلخانه ۳۵هکتاری در زون۴ در مرحله تسطیح و خاکبرداری می‌باشد
۳) پرورش ماهی ۱۲۵تنی در سال که در مرحله تامین برق می‌باشد
۴) در حوزه دامپروری: تصویب ۶واحد دامی، صدور پروانه بهره‌برداری برای ۲واحد و ۳مورد واگذاری زمین ازجمله این اقدامات می‌باشد
۵) در حوزه سرمایه‌گذاری صنعتی: پروانه بهره‌برداری برای دو پروژه تولید دستمال کاغذی و نیز تولید رنگ حلال در آب صادر شده و پروژه برنج کوبی نیز در مرحله احداث سوله می‌باشد.
فرهنگی، اجتماعی و گردشگری
در سال‌های گذشته یک منشور توسعه درخصوص بحث‌های فرهنگی اجتماعی و گردشگری تهیه شد و مصوبه شورایعالی مناطق آزاد را نیز اخذ کرد تا در مسیری که برای مناطق آزاد ترسیم شده است، همسو و هم‌راستا با توسعه و رشد اقتصادی اقدام کند و موجبات توسعه انسانی را نیز فراهم نماید.
در همین راستا منطقه آزاد ارس از سال۹۶ اقدام های زیرساختی مختلفی را تعریف، ترسیم و شروع نمود تا در برنامه‌های کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلند‌مدت ضمن بهره‌برداری بتواند چهره‌ای فرهنگی، اجتماعی و هنری متفاوتی نسبت به گذشته ارائه نماید. ازجمله این اقدامات زیرساختی می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
۱) تدوین و تصویب دستورالعمل صدور مجوز مراکز فرهنگی و آموزشگاه‌های هنری، تاسیس و تجهیز اولین سینمای دیجیتال ارس
۲) تاسیس انجمن‌های ادبی، فیلم و عکس، صنایع دستی، هنرهای تجسمی، شعبه انجمن خوشنویسان ایران در ارس و تجهیز دفاتر انجمن‌ها
۳) طراحی کتابخانه و مراکز فرهنگی منطقه مسکونی شجاع
۴) احداث اولین فرهنگسرا در شهر مرزی جلفا
۵) مشارکت در احداث و تجهیز مساجد، امام‌زادگان و حسینیه‌ها به عنوان مراکز فرهنگی و پشتیبان گردشگری
۶) بهسازی کتابخانه و قرائت‌خانه عمومی جلفا
۷) توسعه و بهسازی مدارس منطقه
۸) مطالعه و راه‌اندازی مدرسه عالی هنر و تاسیس مدرسه بین‌المللی در ارس
۹) برگزاری ۳دوره جشنواره‌های سراسری تئاتر خیابانی، ۲دوره جشنواره بین‌المللی نقاشی روی تخم‌مرغ‌های نوروزی، ۳دوره مسابقات قرآن اذان و نهج‌البلاغه، ۲دوره متوالی جشنواره استعدادهای برتر و اولین جشنواره ملی عکس ارس با محوریت صنایع داخلی و کشاورزی و اولین نمایشگاه مد و لباس
۱۰) برگزاری ۵۰عنوان کنسرت موسیقی صحنه‌ای با حضور هنرمندان تراز اول کشور و ۲۰۰رویداد فرهنگی-هنری دینی به صورت سالانه با رویکرد ایجاد نشاط اجتماعی و ارتقای فرهنگی و اجتماعی و ۴۶دوره آموزش‌های شهروندی
۱۱) افتتاح ۳کارگاه صنایع دستی در رشته‌های ورنی، قالی، گلیم، مجسمه‌سازی، سفال و سرامیک
۱۲) تاسیس کتابخانه سیار کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان با ۴۵۰۰جلد کتاب و کتابخانه سیار اداره کل کتابخانه‌های عمومی با ۲۴۰۰جلد کتاب
۱۳) اختصاص بیش از ۱۰۰میلیارد ریال اعتبار در حوزه آموزش و پرورش من‌جمله احداث ۲مدرسه، مشارکت در احداث و تجدید بنای مدارس، تجهیز پژوهش‌سرای دانش‌آموزی و کتابخانه‌های مدارس، هوشمندسازی تمام مدارس محدوده.
? آموزش عالی
منطقه آزاد به نوعی همسو با جهانی شدن می‌باشد و این حضور در عرصه‌های مختلف بین‌المللی، ﺗﻐﻴﻴﺮات زﻳﺎدی را در ﻧﻬﺎدﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻪ وﺟﻮد آورده و ﺑﻪ دﻧﺒﺎل آن ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺷﺪن ﻣﻮﺟﺒﺎت رﺷﺪ و ﺗﺮﻗﻲ ﻧﻈﺎﻣﻬﺎی آﻣﻮزﺷﻲ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﺮده اﺳﺖ. ﺿﺮورت و ﻟﺰوم ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺷﺪن آﻣﻮزش ﻋﺎﻟﻲ در ارس اﺣﺴﺎس و اﻳﻦ ﻣﻬﻢ در برنامه‌های این سازمان ﮔﻨﺠﺎﻧﺪه ﺷﺪه است.
از همین رو، منطقه آزاد ارس در کنار دانشگاه‌های موجود، به دنبال فراهم نمودن مقدمات حضور دانشگاه‌های مختلف داخلی و خارجی در ارس بوده است که ازجمله آنها: فراهم‌سازی مقدمات حضور دانشگاه حاجت تپه ترکیه، رایزنی تاسیس دانشگاه بین‌المللی خزر کشور آذربایجان، پردیس دانشگاه آزاد و نیز اخذ مجوز اولیه جهت احداث و تاسیس مجتمع آموزشی بین‌المللی فنی و حرفه‌ای در منطقه با همکاری سازمان فنی و حرفه‌ای، بخشی از اقداماتی بوده که در این زمینه انجام شده است.
? گردشگری
ناگفته پیداست که در سال گذشته و سال جاری به لحاظ شیوع کرونا متاسفانه منطقه آزاد ارس مانند سایر نقاط جهان، با کاهش جدی آمار گردشگران روبه‌رو بوده و به تبع آن از ارزآوری ناشی از توریسم محروم بوده است؛ اما با نگاهی به آمارهای ارائه شده در زمینه اقدامات انجام شده توسط بخش خصوصی و سازمانی در توسعه زیرساخت‌های گردشگری، رشد مطلوبی مشاهده می‌گردد.
افتتاح ۵باب هتل و هتل آپارتمان، یک واحد مهمان‌پذیر و ۷واحد اقامتگاه بوم‌گردی، عضویت در سازمان جهانی گردشگری، اخذ نشان الماس رویداد جایزه تعالی صنعت گردشگری، عضویت ژئوپارک ارس در شبکه ژئوپارک‌های جهانی یونسکو، صدور مجوز بهره‌برداری برای ۴هتل، ۲هتل آپارتمان، یک واحد مهمان‌پذیر و صدور ۵مجوز تاسیس تشکل گردشگری، بخشی از اتفاق‌های خوبی بود که در طول این سه سال در ارس محقق شده است.
برای رسیدن به هدفی همچون تبدیل منطقه آزاد ارس به مناطق بین‌المللی شناخته شده گردشگری در زمینه‌های تاریخی و طبیعی، راهبردهایی جهت اجرای سیاست‌های کلان همچون آماده‌سازی زیرساخت‌های گردشگری، تبلیغات برای جذب گردشگر، ایجاد مشوق‌های مالی برای سرمایه‌گذاران و جذب سرمایه‌گذار بخش خصوصی از طریق ایجاد تسهیل در فرآیندهای مربوطه برای رسیدن به اهداف راهبردی دیگر ازجمله احداث هتل و هتل آپارتمان، مرمت و احیای کاروانسراها و آثار تاریخی، احداث کمپ‌های اقامت، مرمت و احیای آثار تاریخی منطقه، تامین زیرساخت‌های موردنیاز و استفاده از ظرفیت‌ها و مشوق‌های قانونی جهت جذب سرمایه‌گذاری و تسهیل در ورود گردشگران خارجی در دستور کار سازمان منطقه آزاد ارس اتخاذ شده است.
در همین حین نیز در زمینه ظرفیت اقامت ظرفیت مراکز اقامتی و پذیرایی، منطقه آزاد ارس افزایش داشته است. براساس آخرین آمار، ظرفیت اقامتی موجود در منطقه آزاد ارس ۲۷۶۹تخت می‌باشد. همچنین ۹۶مرکز پذیرایی، رستوران، کافی‌شاپ و فست‌فود در محدوده ارس دایر می‌باشند که جمعا ظرفیت پذیرایی از ۹۰۶۰نفر را مهیا کرده‌اند.
? سلامت و درمان
برخورداری از یک زندگی سالم، مولد و باکیفیت، توام با طول عمر قابل قبول و عاری از بیماری و ناتوانی، نیازی اساسی و حقی همگانی است که در قوانین اساسی بسیاری از کشورها مورد تاکید قرار گرفته است.
اگرچه تامین و حفظ سلامت، وظیفه‌ای فردی، اجتماعی، سازمانی و حاکمیتی است، ولیکن مسئولیت این امر برعهده دولت‌ها بوده و یکی از مولفه‌های حکمرانی بهینه و پیش‌شرط تحقق توسعه پایدار در هر کشور به شمار می‌رود.
منطقه آزاد ارس در راستای توسعه پایدار همزمان با توجه به سایر شاخص‌های عملکردی به حوزه سلامت و درمان نیز توجه ویژه‌ای داشته است، چه در یک سال اخیر که ارس نیز همانند سراسر دنیا درگیر ویروس منحوس کرونا بوده و چه قبل از آن. از همین رو یکی از اولویت‌های تعیین شده در این راستا ارتقای شاخص‌های سلامت ارس بود که طی سال‌های۹۷ و ۹۸ در همین راستا اقدام به راه‌اندازی درمانگاه تخصصی ارس نمود.
از دیگر اقدامات اساسی دیگر الحاق منطقه آزاد ارس به جوامع بین‌المللی سالم و ایمن ارس، اجرای طرح مدارس مروج سلامت در ۲۲مدرسه منطقه آزاد ارس، آغاز احداث ساختمان درمانگاه تخصصی ارس در سال۹۹ و بهسازی و تجهیز مراکز بهداشتی و درمانی منطقه از مهم‌ترین برنامه‌های عملکردی این حوزه بوده است.
ارسال دیدگاه
مجموع دیدگاهها : 0در انتظار بررسی : 0انتشار یافته : ۰