رویدادی مناسب در نامناسب‌ترین شرایط زمانی‌

خبر تصویب نهایی لایحه ایجاد مناطق آزاد جدید در مجمع تشخیص مصلحت نظام پس از ۵سال از ارسال لایحه به مجلس شورای اسلامی و پایان یافتن انتظار طولانی را قاعدتا باید رویداد مناسبی تلقی کرد؛ اما با بررسی شرایط پیرامونی این مناطق و تغییر مجلس و دیدگاه نمایندگان انقلابی مجلس یازدهم به مناطق آزاد را می‌توان نامناسب‌ترین زمان برای آغاز فعالیت مناطق جدید دانست‌‌.

همانگونه که مستحضرید تعداد قلیلی از نمایندگان پرنفوذ و دارای لابی در داخل و خارج از مجلس و نهادهای ناظر مانند شورای نگهبان و مجمع تشخیص مصلحت نظام‌، ناکارآمدی قانون فعلی مناطق آزاد را بدون هرگونه توجه به دلایل واقعی و آسیب‌شناسی‌های انجام شده‌، ناکامی مناطق را بهانه‌ای برای اصلاح یا بهتر بگوییم محدود نمودن و از بین بردن مزایای قانونی مندرج در قانون فعلی و توجیه عملکرد فراقانونی عاملان این ناکامی طی ۱۰سال گذشته قرار داده‌اند. این در حالی است که اکثریت نمایندگان مجلس فعلی با شناخت اندک از فرصت‌ها و چالش‌های پیش روی مناطق و تحت تاثیر تبلیغات منفی و هجمه سازمان یافته معارضین، متاسفانه با آن اقلیت ذکر شده همراهی می‌نمایند و شاهد خلق آثار مشعشع در مصوبات علیه این مناطق بوده و احتمالا در آینده نیز خواهیم بود.

به همین دلیل زمان برای تصویب مناطق آزاد جدید را نامناسب می‌دانیم؛ چراکه فضای ذهنی پیشنهاددهندگان و تدوین‌کنندگان لایحه، متاثر از شرایط زمانی سال‌۹۵ که کشور تحت تاثیر تحولات مثبت بعد از توافق‌نامه برجام و فرصت‌های جدیدی برای بهره‌برداری از مزایای مناطق آزاد جهت جذب سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی و توسعه فعالیت‌های اقتصادی قرار داشت، مطرح شده بود‌‌.

این در حالی است که در شرایط کنونی و با تصویب قوانین و مقررات ضد مزایای مناطق آزاد مانند تسری قانون مالیات بر ارزش افزوده و یا حاکم نمودن بسیاری از شرایط سرزمین اصلی در این مناطق، باعث تشکیک در ادامه حضور و فراری شدن بسیاری از سرمایه‌گذاران فعلی شده و خواهد شد و مطمئنا سرمایه‌گذاران متقاضی در مناطق جدید با بررسی دقیق شرایط موجود بسیاری از فعالین اقتصادی در مناطق قدیمی، از حضور در مناطق آزاد جدید خودداری خواهند نمود.

تا اینجا مرقومه فعلی را می‌توان نگاه بدبینانه به تصویب مناطق آزاد جدید دانست و مطمئنا این سکه می‌تواند روی دیگری نیز داشته باشد که تحقق آن بسیار سخت، اما شدنی است. چنانچه خوش‌بین بوده و با اتکا به خداوند متعال و نیت پاکی که از اعتقاد راسخ‌مان به نقش موثر و مثبت این مناطق در بودن حلقه واسطه اقتصاد محلی‌، ملی و بین‌المللی سرچشمه می‌گیرد اقدام نماییم، می‌توانیم موفق باشیم.

اولین نگاه مثبت به این مصوبه را می‌توان در افزایش تعداد نمایندگان ۶استان به نمایندگان استان‌های قبلی دارای منطقه آزاد دانست‌. در این راه می‌باید با ایجاد ارتباط موثر و تنگاتنگ بین سازمان‌های مناطق و تشکل‌های صنفی و بخش خصوصی، نمایندگان استان‌های قدیم و جدید را در جریان مزیت‌های این مناطق در صورت تحقق و اجرای تمام و کمال قانون فعلی قرار داد تا از وضع هرگونه محدودیت جدید یا از بین رفتن مزایای مندرج در آن در صحن علنی و کمیسیون‌های تخصصی مجلس جلوگیری کرد؛ زیرا قدرت نمایندگان در ایجاد ارتباطات داخلی و فراکسیون‌های مجلس نقش موثری در این راه خواهد داشت.

البته باید اذعان کرد فراکسیون فعلی مناطق آزاد در مقایسه با فراکسیون مجلس دهم و علی‌رغم تلاش‌های همه جانبه سرکارخانم پاشایی بهرام در طول یک سال گذشته، نه تنها حرکت موثری درخصوص بهبود شرایط مناطق نداشته، بلکه به قول خودشان بسیاری از نمایندگان حاضر در فراکسیون با قصد تعطیلی مناطق در این فراکسیون عضو شده و به نوعی نعل وارونه می‌زنند. بنابراین حضور نمایندگان جدید و ترکیب متفاوت فراکسیون مناطق آزاد و ویژه اقتصادی می‌تواند در تغییر نگاه نمایندگان و شرایط این مناطق موثر واقع شود‌.

با عنایت به اقدامات موثر در اصلاحات ساختاری مدنظر جناب آقای مهندس مومنی در دبیرخانه و سازمان‌های مناطق آزاد که با استفاده از تجارب ارزشمند مدیریت موفق در منطقه آزاد قشم و تدابیر و نگاه بلند ایشان به مباحث اقتصادی در شرف تحقق می‌باشد، می‌توانیم شاهد ارتباط موثر نمایندگان مجلس، سازمان‌های مناطق و تشکل‌های صنفی در از بین رفتن انواع مشکلات موجود در این مناطق باشیم.

در پایان می‌باید نیشتری اساسی به خودمان یعنی فعالین اقتصادی بخش خصوصی و به ویژه تشکل‌های صنفی موجود در این مناطق بزنیم!

با عنایت به شرایط حاد موجود چنانچه واقعا اختلافات موجود که بعضا در اثر اختلاف سلیقه یا سوء‌برداشت فی‌مابین و یا اقدامات عمدی برخی مسئولین سازمان‌های مناطق در ایجاد اختلاف و عدم شکل‌گیری و حرکت رو‌به جلوی تشکل‌های مردم‌نهاد صورت می‌پذیرد کنار نگذاریم، مطمئنا همگان دچار ضرر و زیان هنگفت و حتی تعطیلی کامل فعالیت‌های اقتصادی خود خواهیم بود. بنابراین در شرایط فعلی که به نوعی به حیات و ممات همگان بستگی دارد، چند اقدام الزامی است: اولا با هم‌افزایی، همفکری و تشریک مساعی تشکل‌ها و ثانیا همکاری مناسب با سازمان‌های مناطق در جهت پیشبرد اهداف متعالی مناطق و ثالثا ارتباط نزدیک با نمایندگان جهت اعمال نظارت بر عملکرد مدیران و مسئولین سازمان‌ها و ارائه گزارش‌های واقعی به آنان، شاهد توفیق و تحقق ماموریت‌های اساسی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی در اقتصاد محلی، ملی و بین‌المللی باشیم‌. ان‌شاالله