چابهار، فرصتی برای فعال‌سازی توسعه محور ترانزیت کشور
ماده۱: منظور از محور ترانزیت و حمل نقل شرق کشور در این تصویب‌نامه، مجموعه بندری چابهار و شبکه راه‌های زمینی است که از بندر چابهار در استان سیستان و بلوچستان آغاز شده و بعد از عبور از شهرهای نیکشهر، ایرانشهر، خاش، زاهدان، نهبندان، سربیشه، بیرجند، قائن، گناباد، تربت حیدریه و مشهد، از یک طرف به سرخس و از طرف دیگر به نقاط مرزی لطف‌آباد، باجگیران و پرسه‌سو در استان‌های خراسان رضوی و شمالی منتهی می‌شود.
خروجی‌های این محور به نقاط مرزی میلک، دوغارون، میل۷۳ ویزدان نیز جزء این محور محسوب می‌شوند.
ماده۲: اصلی‌ترین اهدافی که در توسعه محور ترانزیت و حمل و نقل شرق کشور مورد نظر هستند، به شرح زیر است:
– افزایش نقش و سهم کشور در ترانزیت کالاو حمل و نقل بین‌المللی
– افزایش سهم بندر چابهار در بازرگانی داخلی و خارجی و ترانزیت کالا
– ارتقای عملکرد بندر چابهار و تلاش در راستای تبدیل آن به یک کانون فعال منطقه‌ای
– تقویت پیوندهای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و امنیتی با کشورهای همجوار شرق و شمال شرقی
- ارتقای سطح متوسط درآمد و شاخص‌های توسعه در نواحی شرق کشور
– کاهش فعالیت‌های غیررسمی اقتصادی و جلوگیری از قاچاق کالا و مواد مخدر
– ارتقای نقش و عملکرد منطقه آزاد چابهار در توسعه ملی و منطقه‌ای
ماده۳: در راستای تحقق اهداف یاد شده، راهبردهای زیر مورد نظر می‌باشد:
– ایجاد مزیت‌های رقابتی در محور چابهار برای فعالیت‌های ترانزیت و حمل و نقل کالا در سطح منطقه (کشورهای همجوار)
– تجهیز و تقویت تاسیسات و امکانات بندری چابهار تا حصول به ظرفیت شش میلیون تن تخلیه و بارگیری سالانه در بلندمدت و ظرفیت عملی دو و نیم میلیون تن تخلیه و بارگیری تا پایان برنامه چهارم توسعه کشور
– تقویت شبکه‌های زیربنایی فناوری اطلاعات و ارتباطات و رفاهی مرتبط با ترانزیت و حمل و نقل در طول محور تا حصول به ظرفیت ترانزیت سالانه سه میلیون تن کالا در بلندمدت
– تجهیز ناوگان و زمینه‌سازی برای گسترش خدمات حمل و نقل در طول محور
– تجهیز مراکز عمده جمعیتی در طول محور به امکانات و تاسیسات اقامتی-رفاهی و فنی-پشتیبانی
– تقویت امکانات منطقه آزاد چابهار و استفاده از امکانات آن منطقه در فعال‌سازی محور
– تجهیز و تامین منابع مالی لازم برای تحقق اهداف این تصویب‌نامه از محل اعتبارات دولتی، جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی، منابع فاینانس و سرمایه‌گذاری خصوصی داخلی
– بسترسازی برای افزایش میزان مشارکت ساکنان منطقه در فرآیند توسعه منطقه‌ای و ملی
– اولویت فعال‌سازی محور ترانزیت چابهار-میلک به عنوان مزیت اصلی ترانزیتی چابهار
– نظارت، پایش و ارزیابی مستمر اقدام‌ها و فعالیت‌های انجام شده و در دست انجام
اقدامات اولویت‌دار
ماده۴: وزارت امور خارجه، وزارت کشور و وزارت امور اقتصادی و دارایی(گمرک ایران) موظفند اقدام‌های لازم را در راستای فعال‌سازی مرز میلک به عنوان مرز بین‌المللی ظرف شش ماه انجام دهند.
ماده۵: وزارت راه و شهرسازی موظف است در راستای ارتقای ظرفیت بندر چابهار و همچنین محورهای مواصلاتی منتهی به آن، اقدام‌های زیر را در اولویت قرار دهد:
الف) در زمینه تجهیز و ارتقای عملکرد بندر چابهار
– تسریع در تکمیل قطعه چهار و پنج موج‌شکن بزرگ چابهار و اتمام آن تا پایان سال۱۳۸۵
– تسریع در تکمیل اسکله یکصد هزار تنی چند منظوره بندر شهید بهشتی چابهار و اتمام آن تا پایان سال۱۳۸۴
– اجرای لایروبی حوضچه داخل موج‌شکن بزرگ برای پهلوگیری کشتی‌های بزرگ و نسل جدید کانتینربر
– احداث دو پست اسکله و ترمینال کانتینری تا پایان سال۱۳۸۵
– تامین و نصب ماشین‌آلات و تجهیزات مربوط به عملیات بندری (تخلیه و بارگیری)
– احداث راه‌سنگی و توقفگاه‌ها تا پایان سال۱۳۸۴
ب) در زمینه تجهیز و ارتقای عملکرد راه‌های مواصلاتی
– تسریع در تکمیل عملیات اجرایی احداث راه چابهار، نیکشهر، ایرانشهر وبهره‌برداری از آن تا پایان سال۱۳۸۵
– بهسازی راه زابل-میلک و بهره‌برداری از آن تا پایان سال۱۳۸۴
– پیگیری تسریع در شروع و احداث راه میلک-دلارام از طریق وزارت امور خارجه و ستاد کمک به بازسازی افغانستان
– تسریع در اتمام عملیات بهسازی راه ایرانشهر، خاش، زاهدان تا پایان سال۱۳۸۵
– احداث پایانه مرزی میلک، میل۷۳ و یزدان تا پایان سال۱۳۸۴
– ارتقای کیفی ابنیه فنی و علائم راهنما در طول محور تا حد استانداردهای بین‌المللی
– تهیه طرح‌های اجرایی مجتمع‌های رفاهی-خدماتی و تیرپارک برای ارائه خدمات اقامتی-رفاهی، بهداشتی-درمانی و اورژانس، تعمیرگاهی، سوخت‌رسانی و اطفای حریق با اولویت نقاط چابهار، نیکشهر، بمپور، کارواندر، خاش، میرآباد، زاهدان، دشتک، میلک، میل۷۳ و یزدان
تبصره۱: وزارتخانه‌های نیرو، نفت، بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، کشور، ارتباطات و فناوری اطلاعات، جهاد کشاورزی و سازمان میراث فرهنگی و گردشگری موظفند امکانات لازم را برای تامین نیازهای مجتمع‌های رفاهی-خدماتی اشاره شده در بند (ب)-۷ این ماده براساس طرح‌های اجرایی فراهم نمایند.
تبصره۲: سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای موظف است زمینه‌های لازم را برای جلب مشارکت بخش‌های غیردولتی در ساخت و بهره‌برداری از مجتمع‌های رفاهی-خدماتی فراهم نماید.
تبصره۳: وزارت نفت موظف است نسبت به دادن مجوز احداث جایگاه مواد سوختی در مجتمع‌های خدماتی و رفاهی محور ترانزیت و حمل و نقل چابهار در استان‌های سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی، خراسان رضوی و خراسان شمالی اقدام نماید.
ج) در زمینه عوارض و تعرفه‌ها اعمال تخفیف در عوارض و هزینه‌های وارد شده بر کالاهای ترانزیتی به مقصد افغانستان تا پایان برنامه چهارم توسعه به شرح زیر:
– تخفیف در عوارض و هزینه‌های وارد بر کالادر بندر چابهار، معادل سی درصد نرخ‌های مصوب
– حدف هزینه‌های انبارداری تا ده روز پس از تخلیه کالا و اعمال تخفیف ۳۰درصدی تا یک‌ماه پس از آن
– تخفیف در عوارض تن-کیلومتر کالا، معادل پنجاه درصد نرخ‌های مصوب
د) در زمینه خدمات پشتیبانی
– مطالعه و اجرای طرح استفاده از سیستم‌های نوین اطلاعاتی و مدیریت بندر از قبیل سیستم خدمات ترافیک شناورها، سیستم خدمات ترمینال کانتینری و سایر سیستم‌های مورد نیاز برای تسهیل فرآیندهای برنامه‌ریزی، نظارت و کنترل عملیات تا پایان سال۱۳۸۵
– ارتقای سطح خدمات دریایی از قبیل راهنمایی شناورها-یدک‌کشی، علائم کمک ناوبری و خدمات لجستیکی
– ایجاد زمینه‌های لازم برای احداث محوطه‌های تعمیر کشتی و کانتینر و انبارهای لازم برای ذخیره‌سازی انواع مختلف کالا
– مطالعه و اجرای طرح ساختمان تک پنجره و استقرار نمایندگی‌های فعال تمامی دستگاه‌های ذی‌ربط در ترانزیت کالادر آن به منظور تسریع در انجام امور
– اولویت پهلوگیری و تخلیه محموله کشتی‌هایی که تمام بار آنها کالای ترانزیتی به مقصد افغانستان‌می‌باشد.
– ارائه تسهیلات و انجام حمایت‌های لازم برای تجهیز و راه‌اندازی شرکت‌های توانمند حمل و نقل غیردولتی
– تدارک زمینه‌های لازم برای جذب و نگهداری نیروی انسانی متخصص در فعالیت‌های مختلف بندری، انجام تبلیغات مناسب و شناساندن امکانات و مزیت‌های محور ترانزیت و حمل و نقل شرق کشور به صاحبان کالا و شرکت‌های حمل و نقل در سطح بین‌المللی
ماده۶: وزارتخانه‌های نیرو، جهاد کشاورزی و سازمان حفاظت محیط زیست موظفند نسبت به تهیه و اجرای طرح تثبیت شن‌های روان و پایداری محیط در طول محور ترانزیتی با اولویت مسیر زاهدان، زابل، میلک تا پایان سال۱۳۸۵ اقدام نمایند.
ماده۷: وزارت امور اقتصادی و دارایی (گمرک ایران) موظف است نسبت به تامین و نصب تجهیزات مدرن لازم برای تشخیص محموله‌های کالا (ایکس‌ری) در بندر چابهار و پایانه مرزی میلک و میل۷۳ اقدام نماید.
اکنون ملزومات این طرح باتوجه به پیشرفت مسیر ریلی چابهار به زاهدان و اتصال آن به شبکه ریلی سراسری، آغاز احداث فرودگاه بین‌المللی در منطقه آزاد چابهار به عنوان مرز هوایی و ترانزیت کالا با هواپیماهای باری (کارگو)، توسعه اسکله‌های شهید بهشتی و شهید کلانتری چابهار به عنوان مرز دریایی و معافیت چابهار از تحریم‌های آمریکا و همچنین تاکید مقام معظم رهبری بر توسعه سواحل مکران از جاسک تا گواتر، طرح توسعه محور شرق مهیا است.
مدیرعامل سازمان منطقه آزاد چابهار:
چابهار؛ دروازه توسعه محور شرق است
رئیس هیات مدیره و مدیرعامل سازمان منطقه آزاد چابهار معتقد است چابهار دروازه توسعه محور شرق است و با تکمیل زیرساخت‌های حمل و نقل می‌تواند در تجارت و ترانزیت کالا نقش بسزایی داشته باشد.
عبدالرحیم کردی افزود: در شرایط کنونی که کشور تحت فشار تحریم‌های بی‌رحمانه قرار دارد، چابهار می‌تواند بهترین نقطه برای کاهش فشارها باشد.
وی اظهار داشت: چابهار دروازه توسعه محور شرق است و با تکمیل زیرساخت‌های حمل و نقل می‌تواند در تجارت و ترانزیت کالا نقش بسزایی داشته باشد. با ایجاد زیرساخت‌های لازم مانند راه‌آهن و بنادر می‌توان این نقطه از ایران اسلامی را به توسعه رساند و شرایط را برای نقش‌آفرینی آن در اقتصاد کشور مهیا کرد.
نماینده مردم چابهار و نیکشهر در مجلس شورای اسلامی:
نقش‌آفرینی چابهار در اقتصاد، منوط به توسعه زیرساخت‌ها است
نماینده مردم چابهار و نیکشهر در مجلس شورای اسلامی می‌گوید: چابهار در شرایط جغرافیایی خاصی قرار دارد و می‌تواند کشورهای منطقه را به آب‌های آزاد متصل کرده و به این طریق، نقشی بی‌بدیل در اقتصاد دریایی ایفا کند، اما مقدمه آن، ایجاد زیرساخت‌های لازم است.
عبدالغفور ایران‌نژاد به اهمیت توسعه راه‌آهن در این منطقه تاکید کرد و افزود: در حال حاضر هر محموله‌ای که در بندر چابهار تخلیه می‌شود، توسط کامیون‌ها به نقطه مورد نظر انتقال می‌یابد، در حالی‌که با توسعه راه‌آهن می‌توان این فرآیند را بهبود بخشید.
نماینده مردم چابهار و نیکشهر در مجلس شورای اسلامی اظهار کرد: چابهار با وجود برخورداری از ظرفیت‌های بی‌شمار همچون بندر، منطقه آزاد، شیلات و اقتصاد دریایی می‌تواند در رفع بیکاری مردم استان نقش بسزایی ایفا کند، اما همچنان با مشکلاتی از قبیل نبود زیرساخت‌ها، آموزش و بهداشت روبه‌رو است.
طرح توسعه محور شرق، نیازمند شتاب‌دهی
سیستان و بلوچستان دارای ظرفیت‌های زیادی است که یکی از این ظرفیت‌ها بندر بزرگ چابهار است که باید به درستی از آن استفاده شود؛ این جمله‌ای است که در قریب به اتفاق بسیاری از سخنرانی‌ها و یا نشست‌های استان به کرات شنیده می‌شود؛ اما واقعیت این است که با وجود ایجاد ظرفیت هشت میلیون تنی تخلیه و بارگیری بندر چابهار هنوز جاده‌های این استان کشش و توان جابه‌جایی این حجم بار را ندارند.
بنا بر گفته کارشناسان صنعت حمل و نقل، قریب ۶میلیون تن این ظرفیت کالا باید به وسیله راه‌آهن جابه‌جا شود که در حال حاضر راه‌آهن چابهار-زاهدان به این زودی‌ها قابل بهره‌برداری نخواهد بود.
هر چند که جابه‌جایی ۸میلیون تن بار از طریق جاده کاری امکان‌ناپذیر و غیرممکن است، اما محورهای مواصلاتی این استان به دلیل اینکه هنوز در تکمیل بزرگراه با عقب‌ماندگی روبه‌رو است، توان این حجم کالا را ندارد و لذا عدم توجه به زیر‌ساخت‌هایی همچون راه و یا خط آهن، در عمل ظرفیت‌های این بندر را بلااستفاده می‌گذارد.
بنا به تعبیر احمد‌علی موهبتی استاندار سیستان و بلوچستان، تاخیر در اجرای پروژه‌های بزرگ ازجمله زیرساخت‌های حمل و نقل، بزرگراه‌ها، راه‌آهن و فرودگاه بین‌المللی چابهار، نوعی فرصت‌سوزی برای کشور و استان است.
بندر چابهار پتانسیل بالایی برای صدور کالا به کشورهای همسایه دارد
مدیرکل سابق راه و شهرسازی سیستان و بلوچستان با بیان اینکه بندر چابهار، بندری است که از نظر ترانزیت کالا برای کشور اهمیت زیادی دارد، اذعان کرد: در صورت اتمام خطوط ریلی و جاده‌ای، استان پتانسیل بالایی برای ورود و صدور کالا از بندر چابهار به کشورهای همسایه مثل پاکستان و افغانستان و همچنین آسیای میانه دارد.
وی با تاکید بر تخصیص و تامین اعتبارات لازم در این مورد افزود: متاسفانه در حال حاضر شاخص برخورداری از بزرگراه‌ها در این استان نسبت به میانگین کشوری پایین است.
او اظهار کرد: میانگین بزرگراه‌های کشور به ازای هر ۱۰۰کیلومتر، ۲۰کیلومتر است که این رقم در استان پهناوری مانند سیستان و بلوچستان به ازای هر ۱۰۰کیلومتر، ۴کیلومتر بزرگراه است، به همین دلیل می‌توان گفت میزان بزرگراه‌های استان از میانگین کشوری پایین‌تر است.
ایشان با اشاره به این که سیستان و بلوچستان برای رسیدن به میانگین کشوری بزرگراه‌های موجود در کشور به ۱۶۰۰کیلومتر دیگر بزرگراه نیاز دارد، تصریح کرد: حدود ۷درصد راه‌های کشور بزرگراه دارند که سهم سیستان و بلوچستان با توجه به پراکندگی و وسعت زیاد استان، تنها یک و هفت دهم درصد است.
وی درخصوص باند دوم بزرگراه چابهار-میلک نیز توضیح داد: با توجه به بهره‌برداری ۹۰کیلومتر از ۲۰۰کیلومتر محور زاهدان به زابل، ۳۰کیلومتر آن در دست اجرا است.
ایشان با ابراز امیدواری از اینکه در صورت تامین اعتبار ۱۲۰میلیارد ریالی، عملیات اجرای ۷۵کیلومتر دیگر هم آغاز شود، افزود: یکی دیگر از برنامه‌های امسال، آغاز احداث ۴۵کیلومتر باند دوم از زاهدان به خاش است که کار مطالعاتی آن به پایان رسیده است.
مدیر کل سابق راه و شهرسازی استان با اشاره به طول خط ریلی چابهار-زاهدان به میزان ۶۲۰کیلومتر یادآور شد: این پروژه در ۲فاز تعریف شده است که فاز اول آن ۴۸درصد پیشرفت فیزیکی داشته و حدود ۲۰کیلومتر نیز از سمت چابهار آماده ریل‌گذاری است.
اختصاص اعتبار ۳۰۰میلیون یورویی به پروژه راه‌آهن چابهار، زاهدان، میلک
معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار سیستان و بلوچستان نیز پروژه راه‌آهن، چابهار، زاهدان، میلک را یکی از عوامل ایجاد توسعه در این استان و همچنین کشور یاد کرده و گفت: با موافقت مقام معظم رهبری و پیگیری مجموعه دولت مقرر گردیده مبلغ ۳۰۰میلیون یورو از محل اعتبارات صندوق ذخیره ارزی برداشت و جهت تکمیل پروژه راه آهن چابهار، زاهدان، میلک به این پروژه تزریق شود.
منصور بیجار اذعان کرد: با تزریق این رقم اعتبار، پروژه راه‌آهن تا سال۱۴۰۰ به زاهدان می‌رسد و ادامه عملیات اجرایی قطعات تا میلک و زابل نیز سرعت بیشتری خواهد گرفت.
معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار سیستان و بلوچستان با بیان اینکه سیستان و بلوچستان برای رسیدن به توسعه با مشکلات و چالش‌هایی مواجه است و این مهم سبب شده استان، همواره از حد متوسط شاخص‌های کشوری پایین‌تر بماند، خاطر نشان کرد: در همین راستا توجه دولت و نظام به سیستان و بلوچستان موجب شده پروژه‌های بزرگی اجرا شود که با بهره‌برداری از این طرح‌ها ازجمله ایجاد راه ترانزیتی شرق و نیز بهره‌برداری از راه‌آهن، شاهد برکات اقتصادی بسیاری در استان خواهیم بود.
ارسال دیدگاه
مجموع دیدگاهها : 0در انتظار بررسی : 0انتشار یافته : ۰