۳۷۰فرصت طلایی؛ سازوکار تثبیت جایگاه مناطق آزاد در تیم‌ملی اقتصاد ایران

به گزارش اخبار مناطق آزاد، طبق اظهارات وی؛ وظایف مناطق آزاد در نمایشگاه ایران اکسپو۲۰۲۳ این بود که ظرفیت‌ها و توانمندی‌هایی که حاصل شده را عرضه نمایند و بتوانند ‌با تجار و بازرگانان مختلف ارتباط بگیرند و نهایتا فرآیند فروش و صادرات را توسعه دهند‌.

حسین‌پور معتقد است برگزاری این نمایشگاه باعث گردید تا فرصت‌‌ها در معرض اطلاع و انتخاب سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی قرار گیرد؛ آنها نیز آگاه شوند‌، تسهیل‌گری را ببینند و به‌واسطه آن در مناطق آزاد حضور پیدا کنند و سرمایه‌گذاری نمایند.

قائم‌مقام دبیر شورایعالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی در ستاد برگزاری نمایشگاه‌های مناطق آزاد، مشکلات و چالش‌های قانونی این مناطق را بر جذب سرمایه‌گذاری تاثیرگذار دانست و این قول را داد که در برنامه هفتم توسعه کشور سعی شود برخی مشکلات مناطق آزاد کاهش پیدا کند و به سمتی حرکت کنیم که جاذبه‌های حداکثری برای سرمایه‌گذار از همه جهات وجود داشته باشد.

حسین‌پور در این گفت‌وگو به اهداف برگزاری نمایشگاه ایران اکسپو۲۰۲۳ و مشارکت مناطق آزاد در این رویداد اشاره و تاکید کرد: مناطق آزاد براساس یک منطق و فلسفه‌ای ایجاد شدند. فلسفه وجودی مناطق آزاد این است که با استفاده از ظرفیت‌های اختصاصی که برای آنها در نظر گرفته شده و تخفیفات و امتیازات قانونی که برای فعالیت در مناطق پیش‌بینی شده‌، فضای مناسبی جهت ایجاد بستر برای رشد تولید فراهم گردد تا کسانی که علاقه‌مند هستند، بتوانند در ایران اسلامی، در عرصه‌های مختلف تولید انجام دهند‌. طبیعتا به‌واسطه تولید‏ نیز افزایش سرمایه و ثروت حاصل می‌شود. مقرراتی بر مناطق آزاد حاکم است که اگر تولیدکننده در آن منطقه فعالیت کند، منافعی کسب می‌نمایند که این منافع بیش از چیزی است که در سرزمین اصلی عاید تولیدکننده خواهد شد. لذا وظیفه مناطق آزاد در پنجمین نمایشگاه توانمندی‌های صادراتی جمهوری اسلامی ایران این بود که ظرفیت‌هایی که حاصل شده را عرضه نمایند و بتوانند ‌با تجار و سرمایه‌گذاران مختلف ارتباط بگیرند و فرآیند فروش و صادرات را توسعه دهند. مناطق آزاد در حوزه‌های مختلف از صنعت گردشگری گرفته تا صنعت فولاد، نفت و گاز، کشاورزی و… توانمندی‌های قابل‌توجهی دارند. هدف ما هم این بود که ظرفیت‌هایی که به سبب وجود این مقررات خاص و امتیازات ویژه مناطق آزاد بالفعل شده و به ثمر رسیده، در نمایشگاه عرضه گردد. ضمن اینکه در این عرضه شدن، ارتباط مناطق با تجار و در پی آن افزایش فروش و صادرات رقم خورد.

وی اظهار داشت: هدف ما این بود که بسته‌ها و فرصت‌های سرمایه‌گذاری دیده شود؛ چراکه ظرفیت‌های بالقوه مناطق آزاد ایران بیشتر از ظرفیت بالفعل است. لذا هریک از مناطق آزاد را مکلف کردیم که ۵۰‌بسته فرصت سرمایه‌گذاری را آماده کند؛ مطالعات اولیه را انجام دهد و به‌دنبال آن مجوزهای بی‌نام فعالیت در آن عرصه را هم صادر نماید. تفکر و ایده ما در نمایشگاه ایران اکسپو۲۰۲۳ این بود که فرصت‌ها در معرض اطلاع و انتخاب سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی قرار گیرد؛ سرمایه‌گذاران هم آگاه شوند‌، تسهیل‌گری را ببینند و به همین سبب در مناطق آزاد حضور پیدا کرده و سرمایه‌گذاری نمایند.

مشاور دبیر شورایعالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی در پاسخ به این سوال که مهم‌ترین شاخص‌ها در انتخاب بسته‌های سرمایه‌گذاری مناطق آزاد چه بوده است، گفت: ظرفیت‌های موجود در مناطق، مهم‌ترین شاخص است؛ زیرا یک سرمایه‌گذار باید امکانات اولیه و ثانویه را در اختیار داشته باشد؛ به عنوان مثال زمین‌، آب، برق‌، زیرساخت‌ها و نیروی انسانی متخصص و دسترسی‌های لازم را برای اقدامات بعدی در اختیارش قرار گیرد. درواقع پتانسیل‌های موجود در هر منطقه، اولویت اصلی ما برای انتخاب بسته‌های سرمایه‌گذاری بوده است که تیم‌های کارشناسی مناطق آزاد مبتنی‌بر امکانات خود، این فرصت‌ها را احصاء کردند و نهایتا پیشنهاد دادند.

حسین‌پور درخصوص ۳۷۰بسته سرمایه‌گذاری ارائه شده از سوی مناطق آزاد در پنجمین نمایشگاه توانمندی‌های صادراتی جمهوری اسلامی ایران بیان داشت: ما معتقدیم که مناطق آزاد و ظرفیت ایجاد شده در قالب سازمان‌های مناطق آزاد، تیم‌ملی اقتصاد کشور هستند و درواقع بازیکنان ما در عرصه اقتصاد مقاومتی محسوب می‌شوند؛ چراکه منطقه آزاد با این هدف و کارویژه ایجاد شده است که تولیدکننده در منطقه سرمایه‌گذاری کند‌، از امتیازات و مزیت‌های منطقه آزاد در حوزه مالیات و گمرکات بهره ببرد‌، از تخفیفات ویژه بهره‌مند شود و حداقل هفتاد درصد تولیدات خود را صادر نماید. علاوه‌بر اشتغال‌زایی که در داخل منطقه و همچنین درونزایی که در اقتصاد کشور ایجاد می‌کنند، قابلیت برونگرایی را هم فراهم نمایند. تاکنون مناطق آزاد کشور به‌صورت انفرادی عمل می‌کردند، بدین معنی که هر منطقه به‌واسطه مقدورات خویش، در یک نمایشگاه و رویدادی حضور پیدا می‌کرد و ظرفیت‌های منطقه‌ای خود را عرضه می‌نمود؛ اما در دوره مدیریت آقای دکتر عبدالملکی سعی کردیم کار را به‌جای فعالیت انفرادی، به صورت تیمی برگزار کنیم.

وی ادامه داد: لذا دبیر محترم شورایعالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی از ابتدای فصل زمستان تکالیفی را به مناطق هفتگانه آزاد کشور ابلاغ کردند که نتیجه آن، تهیه و تدوین ۳۷۰بسته‌های سرمایه‌گذاری بود‌. در این رابطه هر منطقه موظف شد که ظرف سه‌ماه حداقل ۵۰فرصت سرمایه‌گذاری در منطقه متبوع خود را شناسایی و مطالعه کند، محاسبات را انجام دهد و مجوزات لازم را نیز صادر نماید؛ درواقع اطمینان‌خاطر برای سرمایه‌گذار از بالفعل شدن کار وجود داشته باشد.

قائم‌مقام دبیر شورایعالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی در ستاد برگزاری نمایشگاه‌های مناطق آزاد تاکید کرد: اقدامات و پروسه‌های اداری که یک سرمایه‌گذار باید طی کند و در این مسیر ممکن است کلافگی و انصراف برای او ایجاد کند؛ توسط سازمان منطقه آزاد صورت پذیرفت تا فرآیند سرمایه‌گذاری با کمترین معطلی و حداکثر سهولت به نتیجه برسد. پس از اینکه بسته‌های سرمایه‌گذاری آماده شد، تیم کارشناسی سازمان‌های مناطق بررسی‌های دقیق را انجام دادند و ما نیز در دبیرخانه شورایعالی مجددا این فرصت‌ها و بسته‌ها را صحت‌سنجی نموده و اطمینان پیدا کردیم که اینها واقعا فرصت‌هایی است که می‌تواند برای سرمایه‌گذار جذابیت داشته باشد و قابلیت به فعل رسیدن نیز دارد. ارزش ریالی این بسته‌ها بالغ‌بر ۲۴۰هزار میلیارد تومان، معادل تقریبی چهار‌و‌نیم تا ۵میلیارد یورو است که ان‌شاءالله می‌تواند حدود ۲۳هزار شغل در مناطق آزاد کشور ایجاد کند. همکاران ما در جلسه اختتامیه نمایشگاه ایران اکسپو۲۰۲۳ به این نکته اذعان داشتند که تاکنون چنین اتفاقی نیفتاده بود که هر هفت منطقه آزاد به صورت منسجم بر روی یک موضوع متمرکز شوند و کار را انجام دهند. برای به ثمر رسیدن این رخداد، در دبیرخانه شورایعالی فراخوان دادیم، همه را توجیه کردیم، این بسته‌ها را فراهم و حمایت کردیم و با استفاده از ظرفیتی مطلوبی که به سبب دعوت سازمان توسعه تجارت کشور از تجار و سرمایه‌گذاران خارجی روی داده بود و تبلیغات مناسبی که توسط مناطق آزاد و دبیرخانه شورایعالی صورت پذیرفت، به لطف خدا این رویکرد از استقبال خوبی برخوردار شد.

حسین‌پور در پاسخ به این سوال که برآورد شما از مطالبات و رویکرد هیات‌های خارجی حاضر در نمایشگاه جهت سرمایه‌گذاری در مناطق آزاد چیست‌، اذعان نمود: ابتدا اینکه هیات‌های خارجی فی‌نفسه علاقه‌مند به سرمایه‌گذاری در ایران هستند؛ چراکه سرمایه‌گذاری در ایران برای آنها ارزان تمام می‌شود؛ به‌طور مثال انرژی در کشور ما نسبت به کشورهای همسایه و منطقه به‌شدت ارزان‌تر است؛ سوخت در کشور ما حدود ۷سنت تمام می‌شود، در صورتی که در کشورهای همسایه، هر لیتر سوخت چند دلار است. موضوع دیگر، وجود نیروی انسانی ارزان در کشور ما می‌باشد. از سوی دیگر، علاوه‌برسوخت؛ هزینه برق و آب در ایران نیز در مقایسه با سایر کشورها مناسب‌تر است. این مسائل و مزیت‌ها عاملی برای جذابیت سرمایه‌گذاری در ایران است. دوم اینکه ما در جلساتی که با سرمایه‌گذاران خارجی داشتیم، بر این نکته تاکید کردیم که سرمایه‌گذاری در ایران بین ۲۵ تا ۳۰درصد سود دارد و این موضوعی بود که برای سرمایه‌گذاران جذابیت داشت که البته این هم به‌واسطه ارزان بودن بسیاری از خدمات در کشور است. کشورهای زیادی ازجمله هیات‌های مختلفی از روسیه، چین، قزاقستان، کشورهای عربی و افریقایی و اقلیم کردستان عراق به این نمایشگاه آمدند و ظرفیت‌ها و فرصت‌های مناطق آزاد را مشاهده نمودند.

وی تصریح کرد: وقتی سرمایه‌گذاران از توانمندی‌ها و ظرفیت‌های ارائه شده توسط مناطق آگاه گردیدند، متعجب شدند و باورشان نمی‌شد در مناطق آزاد ایران چنین اتفاق بزرگی رخ داده باشد. اغلب آنان از فرصت‌های سرمایه‌گذاری مناطق استقبال کردند و در برخی موارد به امضای تفاهم‌نامه نیز منجر شد و در بعضی موارد هم مقرر گردید که در کشور خودشان بررسی‌های ثانیه را انجام دهند و نهایتا ظرف دو الی سه هفته آینده، نشست‌های متقابل با مناطق داشته باشند تا به قرارداد ختم شود.

مشاور دبیر شورایعالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی در پاسخ به سوالی دیگر مبنی‌بر این‌که آیا برای جبران ضعف شناختی از اهداف و کارکرد‌های این مناطق، برنامه‌هایی جهت معرفی در سطح ملی دارید، گفت: موضوع عدم شناخت، یکی از مشکلاتی است که همه بخش‌های دولتی و ظرفیت‌های خوب کشور ما را شامل می‌شود. جناب آقای عبدالملکی تعبیر خوبی داشتند و گفتند ما یک حقیقت داریم و یک تصویر. حقیقت این است که ظرفیت‌ها در کشور ما فوق‌العاده است؛ علاوه‌بر آن اقدامات بسیار مطلوب و ارزشمندی نیز صورت گرفته، اما تصویری که از کشورمان وجود دارد، این را نشان نمی‌دهند و حتی بعضا تلقی‌ها ناخوشایند است. ما در طول سال جاری چندین نمایشگاه و رویداد در داخل و خارج کشور برگزار خواهیم کرد و عملیات رسانه‌ای نیز برای معرفی و تصویرسازی صحیح انجام خواهیم داد تا شناخت و آگاهی عمومی، به حالت قابل‌قبول و مطلوب برسد.

حسین‌پور ادامه داد: ضمن آن‌که در سطح بین‌المللی نیز چندین نمایشگاه در خارج از کشور برگزار می‌نماییم‌. در همسایگی ایران اسلامی، نزدیک به ششصد میلیون نفر جمعیت وجود دارد، که در حقیقت بازار پرمصرف اطراف ما هستند که به لحاظ فرهنگی، قرابت زیادی با ما دارند و دسترسی‌ها به آنان بسیار نزدیک و فراهم است. لذا اولویت اول ما در دبیرخانه شورایعالی و مناطق آزاد، همسایگان و اولویت بعدی، دیگر کشورها می‌باشد.

وی در پاسخ به سوالی مبنی‌بر اینکه حذف بخشی از مزیت‌های قانونی سرمایه‌گذاری در مناطق آزاد، تا چه میزان در رغبت سرمایه‌گذاری در این مناطق از کشور تاثیرگذار است، گفت: واقعیت این است که این موضوعات بی‌تاثیر نیست؛ اما تاثیرات آن به حدی نیست که اگر یک سرمایه‌گذار به خوبی توجیه گردد و در جریان میزان سودآوری قرار گیرد، از آن منصرف شود. بی‌تردید برای یک سرمایه‌گذار جذاب‌تر است که این مشکلات مرتفع گردد؛ اما در همین حالت نیز سرمایه‌گذاری در مناطق آزاد مقرون به‌صرفه می‌باشد. ضمن آن‌که تلاش ما این است که فرصت‌ها و رویدادها را توسعه دهیم تا امکان گفت‌وگوی چهره‌به‌چهره میان کارشناسان و سرمایه‌گذاران فراهم گردد تا این توجیه بهتر اثرگذار باشد؛ زیرا سرمایه‌گذار از راه دور، خبری از یک مصوبه می‌بیند و می‌شوند و طبیعتا به صورت ناخودآگاه ناامید و مردد می‌گردد و ممکن است تصمیم به فعالیت هم نگیرد؛ اما اگر مواجهه رو‌در‌رو صورت پذیرد، معایب و محاسن به‌طور مستقیم بیان می‌شود. در نهایت هم اکثر سرمایه‌گذاران به این نتیجه می‌رسند که با وجود اشکالات قانونی، باز هم سرمایه‌گذاری در مناطق آزاد مقرون به‌صرفه می‌باشد. نکته دیگر این است که ما از ظرفیت‌های قانونی که در اختیار داریم حداکثر استفاده را خواهیم برد؛ دائما با کمیسیون‌های مختلف مجلس شورای اسلامی نشست داریم، با معاونت حقوقی ریاست جمهوری نیز جلساتی داریم‌. ان‌شاء‌الله سعی می‌کنیم در برنامه هفتم توسعه کشور برخی مشکلات مناطق آزاد را کاهش دهیم و به سمتی پیش برویم که جاذبه‌های حداکثری برای سرمایه‌گذار از همه جهات وجود داشته باشد.

قائم‌مقام دبیر شورایعالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی در ستاد برگزاری نمایشگاه‌های مناطق آزاد درخصوص برنامه دبیرخانه شورایعالی جهت جذب سرمایه‌گذاران در مناطق آزاد اظهار کرد: دبیرخانه شورایعالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی به‌صورت مستقیم در این حوزه تکلیفی ندارد؛ چراکه مناطق آزاد از ساختار قوی و منسجم و با امکانات و اختیارات قانونی حداکثری برخوردار هستند و حداکثر تلاش خود را برای جذب سرمایه‌گذاران انجام می‌دهند. به نظر بنده احصاء ظرفیت‌ها و توانمندی‌ها در مناطق را می‌توان ازجمله این دستاوردها دید. ما به عنوان دبیرخانه شورایعالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی به‌دنبال آن هستیم که در این خصوص وحدت فرماندهی ایجاد نماییم و یک ضریبی به فعالیت‌های مناطق آزاد بدهیم.

حسین‌پور افزود: بهترین ابزار برای ارتباط‌گیری، ایجاد رویداد است؛ زیرا باید با سرمایه‌گذار ارتباط مستقیم بگیریم. روابط عمومی باید کار اطلاع‌رسانی را به‌درستی انجام دهد؛ معاونت اقتصادی دبیرخانه نیز از دیپلماسی اقتصادی و ارتباطات فی‌ما‌بین خود با مجموعه اقتصادی وزارت امورخارجه و سایر نهادها استفاده کند. دبیر شورایعالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی نیز سفرهای مختلف خارجی دارند و در نشست‌ها حضور پیدا می‌کند و موضوعات را ارائه می‌دهد‌. این اقدامات طبق روال و براساس تکالیف انجام می‌گیرد. مسلما برگزاری رویدادها را با مدیریت متمرکز که در ابتدا در نمایشگاه ایران اکسپو۲۰۲۳ مشاهده شد، دنبال می‌کنیم تا نتایج به صورت مضاعف به‌کار بیاید و نهایتا به صورت حداکثری در معرض سرمایه‌گذار قرار گیرد تا آنان نیز برای سرمایه‌گذاری حضور پیدا کند.

وی همچنین درخصوص حضور و استقبال سازمان‌های مناطق آزاد از نمایشگاه ایران اکسپو۲۰۲۳ گفت: به اذعان دوستان و همکاران و بررسی‌های میدانی صورت گرفته، این نمایشگاه از اقبال مضاعفی برخوردار بود؛ شاید یکی از دلایل این امر، حضور منسجم و تیمی مناطق آزاد و دبیرخانه در این رویداد بود؛ چراکه وقتی یک منطقه به‌صورت انفرادی، ظرفیت و فرصتی را ارائه می‌دهد، با اینکه همه مناطق در یک نقطه حضور به‌هم رسانند و کلیه ظرفیت‌ها و توانمندی‌ها عرضه گردد، بسیار متفاوت خواهد بود. نقاط استقرار و قرارگیری مناطق آزاد کشور، در هفت‌گوشه سرزمین ما می‌باشد و این مکان‌یابی برای سرمایه‌گذار یک انگیزه حداکثری ایجاد کرده است. البته ما از عملکردمان صددرصد راضی نیستیم و معتقدیم باید تلاش بیشتری انجام گیرد؛ اما در مقایسه با رویداد‌های پیشین، به نظر می‌رسد که این رویداد از استقبال مضاعفی برخوردار بوده است.

حسین‌پور، جمع‌بندی خود را از حضور مناطق آزاد در نمایشگاه ایران اکسپو۲۰۲۳ مثبت دانست و بیان کرد: نمایشگاه ایران اکسپو۲۰۲۳ فرصت خوبی بود که سازمان توسعه تجارت ایران از ظرفیت‌های خود استفاده کرد و از قریب به ۱۳۰۰بازرگان و سرمایه‌گذار خارجی و پنجاه مقام سیاسی و اقتصادی کشورهای مختلف دعوت به عمل آورده بود که بی‌شک فرصت فوق‌العاده‌ای برای کشور محسوب می‌شود و جا دارد از دست‌اندرکاران وزارت صمت و سازمان توسعه تجارت قدردانی نمایم؛ ضمن آن‌که در این نمایشگاه یک سالن به مناطق آزاد اختصاص داشت تا فرصت‌ها، ظرفیت‌ها و توانمندی‌های خود را در معرض مشاهده و انتخاب سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی قرار دهند. لذا ارزیابی بنده کاملا مثبت است؛ اما اشکالاتی نیز وجود داشت که در جلسات آسیب‌شناسی احصاء خواهیم کرد تا در رویدادهای بعدی آنها را کاهش ‌دهیم‌.

مشاور و قائم‌مقام دبیر شورایعالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی در ستاد برگزاری نمایشگاه‌های مناطق آزاد در پایان خاطرنشان کرد‌: سیاست ما در دبیرخانه شورایعالی این است که همه تلاش خود را به‌کار گیریم تا مناطق آزاد تبدیل به بهشت سرمایه‌گذاری در ایران شوند‌. امیدواریم این جذابیت برای سرمایه‌گذاران خارجی و داخلی به حدی برسد که این اتفاق با سهولت رقم خورد.