مناطق آزاد به عنوان یکی از ابزارهای اصلی گسترش توليد، صادرات و صادرات مجدد با هدف دسترسی کشورها به بازارهای منطقه‌اي و جهانی موردتوجه قرار می‌گيرند. اين امر اولويت برخورداری کالاهای صادراتی را با لحاظ شرایط تجارت آزاد قادر می‌سازد، تا نقش مهمی در توسعه صنعت داشته باشند، که مناسب‌ترین روش، توسعه مناطق آزاد در جهت تامين درآمدهاي ارزي و اشتغال می‌باشد.

? افزایش سهم کشورها از اقتصاد جهانی، جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی، توسعه پیوندهای راهبردی، گسترش همکاری و مشارکت با کشورهای منطقه و به‌ویژه همسایگان، استفاده از فناوری‌های جدید، استفاده از ظرفیت‌های علمی و تخصصی موجود در سطح بین‌المللی از عمده‌ترین اهداف احداث مناطق آزاد در کشورهای جهان می‌باشد.

دیپلماسی اقتصادی از ابزارهای مهم دولت‌ها برای فعاليت در فضای بین‌المللی و دستیابی به موقعیت بهتر در اقتصاد جهانی است. این نوع دیپلماسی شامل اقدام‌هاي رسمی سياسي براي دسترسی به بازارهای خارجی در جهت تسهيل کسب ‌و کارهای ملی، تلاش برای جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی و اثرگذاری بر روابط بین‌المللی براي پیشبرد منافع ملی كشورها به شمار مي‌رود.

مناطق آزاد کشور از سال‌95 با تصمیمات مجلس و دولت شاهد سیاست‌های خلاف قانون چگونگی اداره مناطق آزاد جمهوری اسلامی ایران بوده و هستند؛ سیاست‌هایی که نتیجه آن به مرور زمان موجب عدم تفاوت میان قوانین سرمایه‌گذاری در محدوده مناطق آزاد نسبت به سرزمین اصلی شده است، که بی‌شک این اقدامات ضربات سنگینی به فعالیت اقتصادی و تولید در این مناطق وارد می‌کنند.

نقش مناطق آزاد در تحقق شعار سال که از سوی مقام معظم رهبری با عنوان «تولید، دانش‌بنیان، اشتغال‌آفرین» نامگذاری شده است و همچنین دستیابی به اهداف سیاست‌های اقتصاد مقاومتی، بسیار پررنگ و تاثیرگذار می‌باشد.