فلسفه ایجاد مناطق آزاد تجاری‌-صنعتی جمهوری اسلامی ایران مطابق ماده‌(یک) قانون چگونگی اداره این مناطق، تسریع در انجام امور زیربنایی‌، عمران و آبادانی‌، رشد و توسعه اقتصادی‌، سرمایه‌گذاری و افزایش درآمد عمومی‌، ایجاد اشتغال سالم و مولد‌، تنظیم بازار کار و کالا و... تولید و صادرات کالاهای صنعتی و تبدیلی و ارائه خدمات عمومی بوده است و قانونگذار جهت نیل به این اهداف و سهولت کسب و کار و تولید، مزایایی را برای سرمایه‌گذاری در مناطق آزاد پیش‌بینی نموده است...

جغرافیای ایران و موقعیت ژئوپلیتیکی آن، اهمیت ویژه‌ای به کشور به لحاظ ترانزیت بار در اقتصاد جهانی بخشیده است. شبکه‌های ارتباطی ریلی، جاده‌ای و هوایی ایران، پتانسیل‌های ارزشمند و یک فرصت استثنایی و بی‌نظیر اقتصادی و تجاری محسوب می‌شوند. به‌رغم قرارگیری ایران در مسیرهای ترانزیتی مختلف ازجمله کریدور شمال-جنوب‌، شرق-‌غرب و...، توجه لازم و کافی به این ظرفیت فوق‌العاده نشده است.

کارشناسان و صاحب‌نظران حوزه ترانزیت ایران، عواملی نظیر تعدد مراکز تصمیم‌گیر، مشخص نبودن سیاست کلان در سطح ملی درخصوص صنعت حمل‌ونقل، تصمیمات خلق‌الساعه، زمان‌بر بودن بروکراسی اداری در این حوزه، عدم تکمیل زیرساخت‌های مناسب، ضعف همکاری متقابل با کشورهای همسایه در بخش ترانزیت، نبود یک متولی مشخص در حوزه حمل‌و‌نقل و لجستیک کشور و... را از مهم‌ترین عوامل عقب افتادن کشور از رقابت‌های شدید بین‌المللی موجود جهت جذب حداکثری از بازار جهانی ترانزیت می‌دانند‌.

راهبرد اقتصاد مقاومتی یکی از مهم‌ترین اسناد برای توسعه کشور در شرایط تحریم اقتصادی است‌. طی بندهای مختلفی در این سیاست‌، پیشتازی اقتصاد دانش‌بنیان و اجرای نقشه جامع علمی کشور و دستیابی به رتبه برتر اقتصاد در منطقه از لحاظ نوآوری و افزایش سهم تولید و صادرات خدمات دانش‌بنیان لحاظ شده است؛ همچنین بر محور قرار دادن رشد بهره‌وری در اقتصاد با تقویت تولید و نیروی کار و ایجاد بستر رقابتی میان مناطق تاکید شده است.

از مهم‌ترین رسالت‌ها و اهداف مناطق آزاد، رشد تولید و افزایش جذب سرمایه‌گذاری و به‌دنبال آن پیشرفت و توسعه اقتصادی در سرزمین اصلی است. همچنین یکی دیگر از ماموریت‌های محوله به مناطق آزاد، بسط و گسترش صادرات مجدد در کشور می‌باشد، به طوری که ورود کالا بدون تغییر یا با تغییرات جزئی همراه بوده و سپس متعاقبا از آنجا صادرات صورت می‌گیرد.