رشد و توسعه اقتصادي، سرمایه‌گذاري، ایجاد اشتغال، حضور فعال در بازارهاي جهانی و منطقه‌اي، صادرات غیرنفتی، ایجاد اشتغال مولد و جلب و تشویق سرمایه‌گذاري داخلی و خارجی و صادرات مجدد مهم‌ترین اهدافی بود که منجر به تصویب «قانون چگونگی اداره مناطق آزاد تجاري-صنعتی جمهوري اسلامی ایران» و «قانون تشکیل و اداره مناطق ویژه اقتصادي جمهوري اسلامی ایران» در سال‌هاي‌1372 و 1384 و مجموعه‌اي مقررات مرتبط با آن شد.

قانون چگونگی اداره مناطق آزاد تجاری-صنعتی جمهوری اسلامی ایران در تاریخ‌7/6/1372 به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید و طی ماده1 اهداف آن، چنین تعریف شد که به منظور تسریع در انجام امور زیربنایی، عمرانی و آبادانی، رشد و توسعه اقتصادی، سرمایه‌گذاری و افزایش درآمد عمومی، ایجاد اشتغال سالم و مولد، تنظیم بازار کار و کالا، حضور فعال در بازارهای جهانی و منطقه‌ای، تولید و صادرات کالاهای صنعتی و تبدیلی و ارائه خدمات عمومی به دولت، اجازه داده می‌شود تا با تشکیل مناطق آزاد، اهداف مذبور را از طریق ایجاد تشریفات، معافیت‌ها، تسهیلات و امکانات ویژه در مناطق مورد نظر، در چارچوب قانون محقق سازد.

یک فعال حوزه اقتصادی در یادداشتی مناطق آزاد را ازجمله دستگاه‌هایی برشمرده که نقش مهمی در جذب سرمایه‌گذار و آبادانی این مناطق داشته است، ولی معافیت از پرداخت مالیات بر ارزش‌افزوده این مناطق، بهانه به دست برخی داده تا آن را در تضاد با منافع ملی بدانند.

نزدیک به 30سال از تشکیل مناطق آزاد در ایران می‌گذرد که در دوران سازندگی با درایت مرحوم آیت‌الله هاشمی رفسنجانی با هدف اتصال اقتصاد کشور به اقتصاد آزاد جهانی با ماموریت ورود فناوری و تکنولوژی روز دنیا به ایران اسلامی، اولین منطقه آزاد ایران در جزیره کیش شکل گرفت. امروز با گذشت سال‌ها و تلاش و ممارست متولیان امر و همچنین فعالین اقتصادی و سرمایه‌گذاران این مناطق که به باور همگان صاحبین اصلی این مناطق هستند، هشت منطقه آزاد فعال، پویا و کارآمد در کشور وجود دارند که علاوه بر کارکردها و اهداف اولیه، در روزگاری همچون امروز که ایران عزیز دچار بحران می‌شود، تمام قد به یاری وطن آمده و با همه ظرفیت و مزیتی که در خود جای داده‌اند، سعی در عبور دادن کشور از مسیر پرتلاطم و پیچیده موانع داشته تا این خاک عشاق را به سلامت به سر منزل مقصود برسانند که همانا با نگاه به تجربیات گذشته در ده‌های قبل، شاهد هستیم که بهترین راهبرد و محل تنفس برای مواقع تنگ و خطیر هستند.

کسب درآمدهای غیرنفتی را می‌توان مهم‌ترین هدف تاسیس مناطق آزاد تجاری-‌صنعتی تلقی کرد؛ در کنار این هدف می‌توان به اهداف دیگری چون جذب سرمایه‌های خارجی، افزایش تولید و اشتغال و افزایش کارایی حمل و نقل و ارتباطات اشاره نمود، اما تحقق این اهداف امروزه در چنبره قوانین دست و پاگیر گرفتار شده است.