قریب به یک‌ماه دیگر، یعنی شهریورماه سال‌جاری، قانون چگونگی اداره مناطق آزاد جمهوری اسلامی ایران، 30ساله خواهد شد. جدای از این‌که طی این سه‌دهه گذشته، چند درصد از قانون مصوب اولیه، فرصت اجرای کامل پیدا کرده است؛ به هرحال سازمان‌های مناطق آزاد زمان کافی جهت تطبیق خود با این قانون را داشته‌اند. بنابراین در آستانه ورود به دهه چهارم عمر مناطق آزاد، ایجاب می‌کند نحوه و نتایج اجرای قانون و چگونگی عملکرد مناطق آزاد مورد ارزیابی، نقد و بررسی منتقدانه و مصلحانه قرار گیرد.

مناطق آزاد تجاری-‌صنعتی ایران که از اوایل دهه70 شمسی پا به عرصه اقتصادی کشور گذاشتند، غالبا دچار مهجوریت و نیز عدم‌پذیرش ماهوی و کارکردی بودند. این عدم‌پذیرش در نظام اقتصادی ایران، دلایل متفاوتی داشته و دارد؛ البته این دلایل آنچنان که در برخی روایت‌ها مطرح شده است، هیچ‌گونه ارتباطی به نتایج عینی و عملی این مناطق در حوزه دستاوردهای اقتصادی و اهداف ترسیم شده ندارد...

یکی از پرونده‌های مهم ملی، پرونده مناطق آزاد است که هم به سبب اتفاقات سال‌های اخیر و هم بنا‌به ضرورت‌های فعلی، باید به صورت جدی مورد رسیدگی و اتخاذ تصمیم واقع گردد. البته درست است که ما درحال عبور از سیستم اقتصاد جهانی‌سازی شده، وابستگی متقابل و مشارکت‌جو در تولید طبق استانداردهای قانونی و محیطی همسان هستیم؛ اما مناطق آزاد کماکان می‌توانند در نظام بین‌الملل درحال تحول نیز نقش متمایز و ممتازی حداقل برای توسعه همکاری‌های اقتصادی منطقه‌ای داشته باشند؛ فلذا فلسفه وجودی و کارکرد مثبت اقتصادی آنها در سیستم‌های اقتصادهای ملی معتبر می‌باشد.

نظام جمهوری اسلامی ایران سه‌دهه، زمان و سرمایه‌های بسیار گرانقیمت ملی را صرف کرد تا نهال مناطق آزاد به درختان پرثمری در اقلیم توسعه اقتصادی کشور تبدیل شوند؛ اما در چند سال اخیر این مناطق عرصه جریان یافتن روندهای مخربی شده‌اند...

یگانه گوهر خلقت و اندیشمند بی‌بدیل عرصه حکمت، امام علی‌(ع) به‌درستی می‌فرمایند: «هر کس به آن‌که لایق خیر و خوبی نیست احسان کند، به خوبی خود ستم کرده است». به‌واقع این کلام نغز و نورانی، حدیث نفس بسیاری از ما در تعاملات روزانه فردی و اجتماعی می‌باشد؛ هم‌ردیفی و تعامل با کسانی که ارزش ندارند. امروز گاهی‌وقت‌ها باید با تاسی به کلام امیر مومنان، نهی از معروف را در خودمان بیشتر کنیم.