توسعه زیرساخت‌ها؛ آغاز فصلی نو در منطقه آزاد اروند
به گزارش اخبار آزاد مناطق، منطقه آزاد اروند از باب تنوع فرهنگی، جغرافیایی و طبیعی از دیرباز مقصد بسیاری از گردشگران از اقصی نقاط ایران و جهان بوده و هست. جاذبه‌های تاریخی در کنار ظرفیت‌های بکری همچون گردشگری آبی به واسطه رودهای خروشان این منطقه و همچنین آداب و سنن مردم خونگرم و شاد جنوب و صنایع دستی و تنوع غذایی خصوصا در بخش دریایی که در بوم‌گردی‌ها و مضیف‌های منحصربهفرد این منطقه سرو می‌شود، بخشی از اقتصاد اروند را تشکیل می‌دهد.
اما فارغ از موقعیت جغرافیایی، منطقه آزاد اروند با برخورداری از مولفه‌های مزیت رقابتی ازجمله وجود مواد اولیه، انرژی و نیروی کار ارزان، موقیعت ژئواکونومیک و بهره‌مندی از زیرساخت‌های فیزیکی مناسب، ضمن دسترسی بهینه به منابع و بازارها، فضای کسب و کار مطلوب را برای بهره‌برداری فعالین اقتصادی از شرایط باثبات اقتصادی و سیاسی کشورهای میزبان مهیا نموده است.
مشوق‌ها و امتیازات قانونی موثر و انگیزشی در کنار مدیریت باثبات یکپارچه و حرفه‌ای، نقش مهمی در توفیق این منطقه در تحقق اهداف و جلب و جذب سرمایه‌گذاری‌ها و ایجاد اقتصاد پایدار دارد. امید است شهرهای آبادان و خرمشهر بعد از تحمل دوره جنگ، با شتابی فزاینده‌تر وارد ریل توسعه و رونق اقتصادی شوند.
با این هدف با موعود شمخانی معاون فنی و امور زیربنایی سازمان منطقه آزاد اروند به گفتوگو نشستیم تا به همت او و همکارانش، با پروژه‌ها و طرح‌های رو به اتمام این منطقه آشنا شویم.
استفاده از نیروی انسانی جهت فراهم کردن زیرساخت‌ها
به عقیده بنده، بازسازی به معنای استفاده از نیروی کار است، ضمن اینکه فراهم کردن هر زیرساختی هم به دست نیروی انسانی امکان‌پذیر است. نمونه‌ای بهتر و قابل درک بیان می‌کنم؛ امریکا پس از جنگ جهانی دوم، وام و اعتباراتی به کشورهای اروپای شرقی داد. در این راستا وزیر دفاع امریکا نیز طرحی به اسم مارشال را تصویب کرد و در این طرح به برخی از کشورها کمک مالی به صورت وام داده شد تا این کشورها زیرساخت‌های فیزیکی و ترانزیتی خود را درست کنند.
اما در این میان یکی از کشورها به بازسازی مدارس، مراکز آموزشی و دانشگاهی خود پرداخت؛ یعنی اساس کار خود را بر روی انسانیت بنا کرد. در واقع نیروی انسانی را تقویت کردند تا نیروی کار همه زیرساخت‌های اصلی و فرعی را فراهم نماید؛ مدارس، آموزشگاه‌ها و سازمان‌های فرهنگی و هنری را ساماندهی کردند تا به موقع بتوانند از نیروهای جوان برای فراهم شدن زیرساخت‌ها استفاده کنند.
در ایران نیز بعد از پایان جنگ تحمیلی، شروع به بازسازی شهرهای خرمشهر و آبادان شد و تمام خانه‌ها و جاده‌ها نیز نوسازی شدند. جناب آقای مهندس زمانی مدیرعامل محترم سازمان منطقه آزاد اروند معتقد است محورهای اقتصادی شهرهای آبادان و خرمشهر کاملا از بین رفته، پالایشگاه و شهر شادابی نداشته و ضررده شده بودند. از طرفی بندر شهر هم کارایی نداشت و اولویت کشور نیز به سمت بندر ماهشهر، شهید رجایی و بندر عباس رفته بود، لذا دیگر باری وارد بندر خرمشهر نمی‌شد تا بدین طریق سیستم خود را بتواند بگرداند. در واقع نگاه ایشان به بازسازی و تکمیل زیرساخت‌ها بود.
به اعتقاد من، خرمشهر و آبادان اگر بازسازی کامل نشدند، اما شکل بدی هم به خود نگرفتند و دلیلش نیز این بود که آدم‌های ثروتمند شهر، کارآفرینان و کسانی که قرار است پولسازی و کارآفرینی کنند، به سمت شهرهای بزرگ مثل تهران، مشهد، اصفهان و حتی خارج از کشور رفتند و بعضا دیگر هم برنگشتند؛ چراکه در واقع آبادان و خرمشهری نبود که داخلش زندگی کنند.
با این اوصاف ما می‌بایست این شهرها را از نو درست می‌کردیم که نکردیم. آنهایی که به داخل شهرهای خرمشهر و آبادان برگشتند، مردم عادی یا کارمندان اداره‌های گوناگون شهر بودند که امکان پولسازی یا کارآفرینی نداشتند، از طرفی افراد تصمیم‌ساز در آن زمان هم کمر همت به فراهم کردن این امکانات نبستند.
در هر دوره‌ای در این دو شهر مذکور، افرادی ظاهر شدند که البته سازندگان مهم شهر به حساب می‌آمدند مانند آقایان دشتی و عبدالباقی که همچنان هم فعالیت می‌کند، البته در دوره‌ای هم حواشی زیادی وجود داشت، اما حضور این افراد باعث کارآفرینی برای تعداد زیادی از نیروهای جویای کار بود و اگر این دو نبودند هفتصد یا هشتصد نفر بیکار می‌ماندند.
اما در دوره جدید و در دولت تدبیر و امید، نگاه به توسعه و تکمیل زیرساخت‌ها با رونق اقتصادی و توجه به تجارت و تولید همراه شد و تمامی موضوعات هم‌راستا و در یک مسیر پیش رفت، تا جایی که امروز چهره‌ای متفاوت را از منطقه آزاد اروند که شهرهای آبادان، خرمشهر و مینو شهر را شامل می‌شود، شاهد هستیم. بی‌شک شرایط به نقطه مطلوب و ایده‌آل نرسیده و همچنان راه‌های زیادی برای پیمودن وجود دارد، اما تمام تلاشمان در سازمان منطقه آزاد اروند این است که هر روز برای بهبود و ارتقاء کیفیت زندگی و اقتصاد منطقه، اقدامات موثری را با همراهی بخش خصوصی و مردمان خوب منطقه انجام دهیم.
ساخت بزرگترین فرهنگسرای جنوب غربی کشور در اروند
در دوره‌ای، آقای زم معاون فرهنگی و اجتماعی دبیرخانه شورایعالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی اصرار داشتند که بنای فرهنگی در مناطق تاسیس شود. ما هم شروع به ساخت این مجموعه کردیم، اما در هنگام ساخت مجموعه، اولین اشتباه‌مان این بود که ساخت بخش اداری به جای قسمت فرهنگی در اولویت قرار گرفت. در واقع به جای آنکه در قدم اول، این مجموعه در اختیار مردم قرار گیرد، سیستم اداری در آن فعال شد و این موضوع حرف و حدیث‌های زیادی ایجاد کرد که در نهایت بعد از یک سال گذر از ساخت پروژه، موقعیت و شرایط افتتاح همچنان فراهم نشده است.
البته اگر این مجموعه افتتاح می‌شد، بزرگترین فرهنگسرای جنوب غرب کشور به حساب می‌آمد و می‌توانست خدمات بزرگی به منطقه و همین طور سراسر استان خوزستان بدهد و اتفاقات بزرگ فرهنگی صورت بگیرد.
با این وجود باید ابراز امیدواری کرد که در حال حاضر این پروژه با سازمان هنری-رسانه‌ای اوج در شرف همکاری است و انتظار می‌رود سرمایه‌های خوبی وارد مجموعه شود و امکانات و تجهیزات کامل‌تر گردد. قرار است این مجموعه مرکز فرهنگی شود تا در آن کارهای زیربنایی برای شهر و استان صورت گیرد؛ لذا با تمام این تفاسیر این مجموعه که اساس توسعه فرهنگی منطقه محسوب می‌شد، در نهایت با سازمان اوج به نتیجه رسید.
طی مدیریت بنده در این سال‌ها، بازسازی و تاسیس مدارس مختلف و متعددی صورت گرفت و کمبودها و کاستی‌ها با بودن منطقه آزاد، رفع و امکانات تجهیز شد و این همان استفاده از نیروی انسانی است که در ابتدا هم عرض کردم. بازسازی تالارها، اماکن و سالن جلسات نیز از دیگر اقدامات فرهنگی در این مدت بود و باید تاکید داشت که طی این سال‌ها با تلاش گسترده، شرایط سخت‌افزاری فرهنگی منطقه، بهتر از قبل شده است.
باید تاکید کنم که احداث مرکز همایش‌های منطقه آزاد اروند و توسعه اماکن فرهنگی در این منطقه، از سال۹۴ آغاز شد و در سال۹۸ هم به بهره‌برداری رسید و میزان مشارکت سازمان منطقه آزاد در این پروژه به صورت ۱۰۰درصدی بوده است.
بازسازی خرمشهر و آبادان بعد از جنگ به ویژه در دولت تدبیر و امید
مشکل اساسی که آبادان و خرمشهر در ابتدا داشتند، معابر، آب و فاضلاب، برق و اشتغال بود؛ ما با تزریق نقدینگی شروع به حل این زیرساخت‌ها کردیم، در حالی که اگر کار از ابتدا درست انجام می‌شد، همه این مشکلات هم مرتفع می‌گردد.
طبق برآورد سال۹۵، خرمشهر و آبادان ۲۸۰۰میلیارد تومان اعتبار برای ایجاد و تکمیل زیرساخت‌های فاضلاب و آب نیاز داشتند؛ به اضافه دو هزار میلیارد برای معابر شهری که آن هم از مسائل مهم شهر بود. مضاف بر آن، در این برهه، منطقه نود هکتاری خرمشهر را ساختند و از مردم هم عوارض گرفتند، اما متاسفانه نه آب هست، نه برق و فاضلاب و نه هیچ چیز دیگر. این اتفاق دو دلیل می‌تواند داشته باشد، یا مردم غیرقانونی بنا ساختند یا زیرساخت‌ها از سوی دولت وقت فراهم نشده است. اعتبار معاونت فنی و امور زیربنایی سازمان منطقه آزاد اروند نیز در این دو حوزه، ۵۰۰میلیارد از سال۹۵ تا سال۱۴۰۰ بود که در واقع یک دهم نیاز اصلی این مناطق است.
در این سال‌ها برخی مناطق مثل نود هکتاری، طالقانی و ارغوان مشکل معابر داشتند، اما در حوزه آب و فاضلاب مشکلات زیادتر بود که تلاش کردیم براساس اولویت به موضوعات رسیدگی کنیم. طی این دوره، تمامی بیمارستان‌های خرمشهر و آبادان را به‌روزرسانی و بازسازی کردیم، تخت‌های بیمارستان‌ها را دو برابر نمودیم و به سیستم‌های جدید مجهز شدند. اگر این امکانات در بیمارستان‌های منطقه به وجود نمی‌آمد، اکنون در شرایط بحرانی کرونا به شدت گرفتار می‌شدیم و مردم باید در خیابان‌ها بستری می‌شدند. اما مردم فکر می‌کنند که وزارت بهداشت و درمان این اقدامات را انجام داده و سخنی هم در این باب از منطقه آزاد اروند نیست.
در این مدت تمام فضای سبز خرمشهر را بازسازی و نوسازی کردیم، ولی آن هم به اسم شهرداری تمام شد. ضمن اینکه ساخت طولانی‌ترین پارک مناطق آزاد هم در سمت جنوبی جاده آبادان و خرمشهر رو به پایان است. لذا محله به محله در خرمشهر کار شد و اتفاقات خوبی هم افتاد.
طی سال‌ها پیش، ۵۰میلیارد کار آسفالت خیابان‌ها صورت گرفته که معادل دویست میلیارد حال حاضر است، اما با تمام این اوصاف متاسفانه تنها بیست درصد برنامه‌ای که برای آبادان داشتیم، انجام شده است. البته سیصد میلیارد از ۵۰۰میلیارد تومان اعتبار، به آبادان و برای آب و فاضلاب تعلق گرفت، اما واقعیت آن است که در انجام این پروژه‌ها بیشترین وقت‌کشی‌ها و تصمیم‌گیری‌های اشتباه به دلیل تغییر مدیریت‌های شهری رخ داده است.
پاسکاری مسئولیت‌ها
در طول این سال‌ها ما برای بهتر اجرا شدن پروژه آب و فاضلاب منطقه، مسئولیت پروژه را به خود شرکت‌های آب و فاضلاب سپردیم تا هم کار بزرگی صورت گیرد و هم از فساد جلوگیری شود؛ البته در انتها هم انجام این پروژه به اسم همین شرکت‌ها تمام می‌شود و نامی از منطقه آزاد برده نمی‌شود؛ ولی با این وجود همیشه مناطق آزاد و همین طور اروند مورد هجمه از سوی مردم و برخی نهادها و دستگاه‌ها قرار می‌گیرند.
در ارتباط با شهرداری نیز گزارشی مبنی بر عدم پیشرفت کارهای منطقه داشتیم که در نتیجه شش توافق‌نامه امضاء و پروژه‌ها به مدیریت شهرداری و شورای شهر سپرده شد. هر چند بعد از اتفاقاتی به دلیل سلیقه‌ای برخورد کردن مدیریت شهری در اجرای پروژه‌ها، مسئولیت پروژه‌ها دوباره از شهرداری سلب و به مجموعه منطقه آزاد سپرده شد.
مناطق آزاد سیاست‌زده شدند
با تمام این اوصاف باید اذعان داشت که تنها جایی که در این دو سه سال اخیر پول و اعتبار بوده، اما طرح‌ها امضاء و اجرا نشده است، همین شهرهای خرمشهر و آبادان هستند و اینجاست که می‌توان گفت مانند پروژه فرهنگسرا، همه ادوات، پول و اعتبار و امکانات موجود بوده ولی کار پیش نرفته و علتش نیز عدم تربیت درست نیروی انسانی است.
در مسئله مدیریت شهری هم امکانات و سایر موارد برای انجام کار بوده، اما علت پیش نرفتن امور، مدیریت شهری و شورای شهر بوده است. در پروژه‌های ما در خرمشهر هفتاد الی هشتاد درصد طرح‌ها در شهرداری پیش رفت، اما در پروژه‌های همزمان منطقه آزاد با شهرداری آبادان، تنها سی درصد پروژه‌ها پیش رفت که همین میزان هم در نهایت به اسم شهرداری تمام شد.
البته نکته مثبت خرمشهر، تک نماینده بودن آن نسبت به آبادان است و این موضوع ناخودآگاه بر کار فنی اثر دارد و نهایتا هشتاد درصد پروژه‌ها انجام شد. اما با عنایت به سه نماینده بودن آبادان، این شهر از امکانات و اجرای طرح‌های بیشتر محروم ماند و در نهایت صرفا از قدرت نمایندگی بیشتر برخوردار بود. باید تاکید داشت که نقش مناطق آزاد در شهرهایی که ادارات دیگر وجود دارد، مبهم است و از طرفی در قانون هیچ تعریفی از جایگاه مناطق آزاد نشده است. در منطقه آزاد اروند، سه شهر وجود دارد که در کنار آن، ۱۱۲دستگاه اجرایی هم فعالیت می‌کنند، لذا هماهنگی بین این دستگاه‌ها و مسئولین مناطق آزاد سخت‌تر می‌شود؛ ضمن اینکه شش بخشداری و همچنین فرمانداری‌ها نیز وجود دارند و در واقع با این همه دستگاه، دیگر منطقه آزاد صرفا متولی نیست.
بهتر است در چنین نقاطی از کشور مانند اروند که متشکل از چند شهر مختلف می‌باشد و دارای بیشترین سکنه در میان مناطق آزاد است، ابتدا به یک اجماع کلی برسیم، بعد منطقه آزاد را شکل دهیم؛ چراکه بی‌شک در انجام و پیشبرد امور به مشکلات عدیده‌ای برخواهند خورد. شهردار، نماینده مجلس، فرماندار، بخشدار و… نیاز به هماهنگی دارند و این اتحاد جهت انجام امور با این تعداد زیاد مسئولین، امکان‌پذیر نیست و متاسفانه باید اذعان داشت که مناطق آزاد کشور سیاست‌زده شده‌ا‌ند.
تحریم و کرونا، عوامل بازدارنده در پیشرفت پروژه‌ها
طی سال‌ها گذشته خصوصا در دولت‌های یازدهم و دوازدهم، اقدامات قابل توجه اقتصادی در شهرک‌های صنعتی منطقه آزاد اروند صورت گرفته است، به عنوان مثال بزرگترین بارانداز کشور در مرز بین‌المللی شلمچه افتتاح شد. در این مدت برای توسعه بیشتر شهرها، کلیه زیرساخت‌ها را فراهم کردیم تا بتوانیم اقتصاد را راه بیندازیم و بعد از آن بتوانیم موضوعات داخل شهر را پیگیری نماییم. مضاف بر اینها، همزمان ساخت مجموعه فرهنگی شهر را نیز در دست داشتیم. اما وقتی کار به زمان اجرا رسید تحریم‌ها اعمال شد و تمام کارها متوقف شد.
اما دیگر پروژه‌ای که در حال پیگیری آن هستیم، پیاده‌راه اربعین است که به علت بیماری کرونا این پروژه هم متاسفانه نتوانست به خوبی پیش بروند و ان‌شالله به زودی به اتمام خواهد رسید.
باید یادآوری کنیم که دو سال پیش نیز خشکسالی اتفاق افتاد. به ما گفته شد مشکل آب تمامی روستاها و شهرها که دچار خشکسالی شدند، باید حل شود؛ اما ما فقط توانستیم آب شرب آنها را تامین کنیم و البته این هم مشکل حاکمیتی بود. در برهه‌ای هم گرفتار معضل گرد و خاک شدیم و در نهایت شاهد سیل بودیم و اینها دلایلی برای توقف کارها، مسئولیت‌ها و پروژه‌ها بود. از طرفی، بنده و تمامی همکارانم در معاونت عمرانی و همچنین سایر عزیزان در مدیریت‌ها و معاونت‌های دیگر سازمان، در زمان وقوع سیل با تمام نیرو و وقت در روستاها مشغول فعالیت بودیم و تلاش کردیم تا مردم منطقه کمترین آسیب و خسارت را متحمل شوند.
بودجه دولتی که هیچ وقت به اروند نرسید
در دولت مصوبه‌ای قانونی تصویب شد که اول شهرهای آبادان و خرمشهر به منطقه آزاد اروند ملحق شوند و دوم آنکه ردیف اعتباری مستقل برای این دو شهر در بودجه دیده شود؛ اما صرفا دو الی سه سال اول در داخل بودجه، ردیف اعتباری مستقل برای آبادان و خرمشهر در نظر گرفتند که آن هم هیچ وقت اجرایی نشد. سال سوم و چهارم نیز کلا این موضوع نادیده گرفته شد. متاسفانه باید اعتراف کنیم که مناطق آزاد طی این ۲-۳سال اخیر کاملا به حاشیه رانده شدند.
اکنون بزرگترین امتیازی که در اختیار ما قرار دارد، قانون مناطق آزاد است تا بتوانیم به واسطه آن و با استفاده از همین مزیت‌های قانونی، قدرتمند شویم؛ اما این موضوع نیز نادیده گرفته شده است. نمود این مسئله، ابلاغ حذف واردات کالای گروه چهار است و همچنین مصوبات و بخشنامه‌های دیگری که توسط بخش‌ها و دستگاه‌های دولتی به نحوی به واسطه آنها قوانین مناطق آزاد را نقض می‌کند و دست سرمایه‌گذاران و تجار را برای فعالیت اقتصادی می‌بندند.
اتمام پروژه‌های بزرگ اروند تا سال۱۴۰۰
تا پایان سال۱۴۰۰، بزرگترین پارک و بزرگترین فضای سبز منطقه آزاد اروند به طول شش کیلومتر ساخته و پارک ۱۷هکتاری افتتاح می‌شود. البته ساخت پارک ۱۷هکتاری به اتمام رسیده و تحویل شهرداری گردیده و وظیفه نگهداری به آنها سپرده شده است، اما شهرداری به علت نداشتن بودجه شروع به فروش مغازه‌ها در این مجموعه کرد تا هزینه‌های نگهداری پارک را تامین کند که البته هنوز هم ساخت این مغازه‌ها به پایان نرسیده است. لذا مردم می‌گویند منطقه آزاد هنوز پارک ۱۷هکتاری را به پایان نرسانده است!
در خرمشهر توسعه فضای سبز را به شکل مطلوب داشته‌ایم، اما برعکس در آبادان به این شکل فضای سبز احداث نشد و این موضوع هم به خاطر عدم هماهنگی شهرداری با منطقه آزاد است. ان‌شاالله تا پایان کار دولت دوازدهم، ۱۴ الی ۱۵پروژه آب و فاضلاب منطقه آزاد اروند به پایان می‌رسد. اجرای پروژه بهسازی و نوسازی ۱۰۱روستای منطقه آزاد اروند با بنیاد مسکن نیز مراحل پایانی خود را دنبال می‌کند و باید تاکید کنم که وضعیت پروژه‌های روستایی خیلی بهتر از پروژه‌های شهری می‌باشد.
مضاف بر اینها، معابر آبادان و خرمشهر تا آخر سال تمام می‌شود. پروژه‌هایی هم که برای منطقه آزاد توجیه و آورده اقتصادی دارند و همه از طریق سرمایه‌گذار صورت می‌گیرد هم تا پایان کار دولت به اتمام خواهد رسید.
ساماندهی معبر روستایی، احداث شبکه جمع‌آوری فاضلاب و شبکه آبرسانی بخشی از مناطق شهری آبادان و خرمشهر، لنداسکیپ و ساحل‌سازی حاشیه رودخانه اروند صغیر، بهسازی و ساماندهی معابر دهکده بریم و منطقه طویشه، احداث ترمینال جدید فرودگاه بین‌المللی آبادان، بهسازی و ساماندهی معابر خرمشهر و منطقه ۹۰هکتاری و کوی طالقانی، بهسازی معابر فاز۲ و ۴ کوی امیرآباد، بهسازی معابر شهری اروندکنار و فاز۱ و ۴ معابر منطقه ذوالفقاری، بهسازی و ساماندهی فاز یک معابر منطقه علوانیه هم از پروژه‌های در حال اجراست که امید است تا پایان دولت یعنی سال۱۴۰۰ تحویل داده شود.
همچنین، پارک خطی حد فاصل پارک بهار اروند تا ساختمان فرهنگی-اداری منطقه آزاد اروند و حد فاصل فرودگاه تا فلکه هواشناسی با هدف توسعه فضای سبز از اقدامات مهم منطقه آزاد اروند بود که سال ۹۷ کلید خورد و ان‌شاالله تا سال۱۴۰۰ تکمیل می‌شود. فاز یک ساحل‌سازی رودخانه کارون خرمشهر نیز بیست درصد اجرا شده و آن هم انتظار می‌رود تا پایان کار دولت به اتمام برسد. اما توسعه روشنایی منطقه آزاد اروند نیز که از سال۹۶ کلید خورده است و بیش از هشتاد درصد کار با مشارکت صد در صدی منطقه آزاد پیش رفته، تا ۱۴۰۰ حتما تکمیل می‌شود. توسعه برق‌رسانی مبادی ورودی منطقه آزاد اروند هم بیش از ۵۰درصد تکمیل شده و این پروژه نیز در سال پایانی دولت تدبیر و امید به اتمام می‌رسد.
اجرای مسیر پیاده‌راه اربعین شلمچه نیز همان طور که پیش از این هم گفتم، پیشرفت قابل توجهی داشت، اما به دلیل شیوع ویروس کرونا نمی‌توان انتظار چندانی از آن داشت، هر چند تلاش می‌شود که این پیاده‌راه و مجموعه‌های خدماتی مرتبط با آن تا سال۱۴۰۰ به نتیجه برسد.
و در نهایت، احداث مرکز جراحی قلب خرمشهر نیز در راستای توسعه بیمارستان‌های منطقه آزاد اروند بوده که طی دو سال اخیر نزدیک به شصت درصد کار انجام شده و در تلاش هستیم تا بهار۱۴۰۰ به پایان برسد.
ارسال دیدگاه
مجموع دیدگاهها : 0در انتظار بررسی : 0انتشار یافته : ۰