جوامع محلی، پتانسیلی بی‌نظیر در مناطق‌آزاد

حسین مرادی – کارشناس مناطق آزاد
ظرفیتی که در ساختار فرهنگی، بومی، هنری و اجتماعی در مناطق آزاد کشور به دلیل تنوع جوامع محلی وجود دارد، خود یک پتانسیل و سرمایه‌ای است که به هیچ عنوان تحریم‌پذیر در مسیر توسعه روابط و رویدادهای بین‌المللی نیست؛ بی‌شک فشار تحریم‌ها با نگاه فلج کردن اقتصاد ایران که توسط آمریکا برنامه‌ریزی شده است نمی‌تواند شامل بعد فرهنگی کشور ما باشد و می‌توانیم از این ظرفیت غنی موجود در کل کشور خصوصا در مناطق آزاد در مسیر توسعه ارتباطات و تعاملات فرهنگی بین کشورهای مختلف به اشتراک بگذاریم و از این مسیر راهکارهای توسعه اقتصادی را با محوریت مناطق آزاد کشور برنامه‌ریزی و اجرایی کنیم.
بی‌تردید هنر و فرهنگ جزء سرمایه‌های ملی هر کشوری محسوب می‌شوند و به هیچ عنوان قابل تحریم نیستند؛ با نگاهی به توانمندی‌های هنری و صنایع دستی جوامع محلی در مناطق آزاد می‌توانیم به این مهم برسیم که توسعه هنرهای بومی و صادرات فرهنگ جوامع محلی در کنار توسعه اقتصادی منطقه‌ای می تواند ابزار بسیار مهمی در مسیر توسعه خانوارهای کم‌برخوردار بومی در مناطق آزاد هم باشد. برگزاری جشنواره‌ها، همایش‌ها و حضور در نمایشگاه‌های بین‌المللی در سطح داخلی و خارجی می‌تواند کمک شایانی به ایجاد روابط فرهنگی و بومی بین مردمان مناطق با کشورهای همسایه باشد.
با نگاهی به اشتراکات فرهنگی میان جوامع محلی هر منطقه آزاد با کشورهای همسایه می‌توان به این نکته مهم دست یافت که این خود یک ظرفیت در مسیر توسعه روابط در ابتدا در بستر منطقه‌ای و سپس در سطح بین‌المللی می‌تواند باشد؛ توسعه صنایع دستی هر منطقه با یک مدیریت یکپارچه بر پایه معرفی و تبلیغات و همچنین بسته‌بندی مناسب در کنار بهره بردن از افراد متخصص در حوزه طراحی و ارائه مدل‌های نوین روز دنیا می‌تواند کمک شایانی به توسعه و ایجاد بسترهای صادرات صنایع دستی مناطق آزاد داشته باشد.
مسلما توجه به ظرفیت‌های ذاتی جوامع محلی و هدایت آن در مسیر فعالیت تجاری می‌تواند کلید رونق اقتصادی خانوارها باشد و در کنار این توسعه می‌توان امید به صادرات فرهنگ غنی ایران را نیز در افق آینده دید.
بی‌شک هر هنری نشان‌دهنده فرهنگ، تاریخ و تمدن هر منطقه‌ای است و هر یک از مناطق آزاد کشور ما دارای هنرمندانی از جنس مردم خود منطقه هستند که می‌توانند با ایجاد و خلق آثار هنری و عرضه آن در جوامع بین‌المللی، سفرای کشور و منطقه ما در عرصه جهانی باشند.
شاید تنها خلا در این مسیر، عدم برنامه‌ریزی و تشکیل ساختارهای ستادی در راه رسیدن به این آرمان در دل هر یک از مناطق آزاد باشد؛ بی‌تردید برای رسیدن به هدف نهایی باید کار را به دست خود جوامع محلی سپرد و در کنار اعتماد به توانمندی‌های ذاتی این مردمان بستر آموزش و طراحی‌ مدل‌های روز دنیا را برای هنرمندان مهیا کرد تا بتوان در بازارهای جهانی بیشترین توفیق را به دست آورد.